نگرش تحلیلی به مکان در اندیشه ابن‌سینا

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی

2 استاد گروه فلسفه دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی

چکیده

مکان در نظام فلسفی ابن‌سینا، از دو جنبة فیزیکی و متافیزیکی برخورداراست. در پژوهش پیش رو مباحثی همچون هستی مکان، به همراه مسأله اثبات یا نفی وجود آن، دیدگاه‌ها و نظریات موجود دربارة مکان، ادله اصحاب اثبات و انکار آن، تحقیق در ماهیت مکان، بررسی نظریات مختلف و دیدگاه کسانی را که مکان را سطح یا صورت و یا مکان و یا بعد دانسته‌اند، مورد نقد قرار داده است، شیخ هم در فیزیک وهم در متافیزیک به بحث پیرامون مسئله مکان پرداخته است، عبارات وی در فیزیک از گستره وسیعی برخوردار بوده، اما این نوشتار با اتکا به روش تحلیلی تلاش دارد تا ابعاد متافیزیکی بحث را بیشتر مورد کاوش قرار داده و مشکلات این بحث را در حوزه فیزیک نشان دهد. علی‌رغم تلاش ابن‌سینا در اثبات وجود و تحلیل ماهیت مکان، به نظر می‌رسد تلاش او برای اثبات وجود مکان موفق نبوده، به همین دلیل از مقوله بودن أین نمی‌توان دفاع نمود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Analytical Approach to Place in Avicenna’s Philosophy

نویسندگان [English]

  • Heshmat Ghadami 1
  • Najafiafra Mehdi 2
1 PhD candidate of Islamic philosophy and theology, central Tehran branch, Islamic Azad university
2 Professor of philosophy department, central Tehran branch, Islamic Azad university
چکیده [English]

Place, in spite of modern physics, in Avicenna’s thought has two facets, physical and metaphysical. He has discussed on ontology of it and its essence criticizing the theories have been in or before his era. He by analyzing the essence of place has rejected the place to be regarded as a form, matter, extension and surface as well as the void. At the present paper, by analytical method, we attempt to evaluate his theory by using commentaries and the critics. He believes the place is a surface but not absolute one, it is a relative surface. On the basis of his philosophy, discussing on the existence and essence of place should be in Metaphysics not in the physics, although he has discussed in physics. Avicenna has criticized the other theories and finally approved his Idea on the Place. He has discussed on the accident of place in metaphysics trying to deny the theory of ones who believe it can be regarded as the substance. In spite of his effort to approve the existence of place and analyze the quiddity of it, he could not approve and analyze it successfully, so we cannot regard it as a category. It should be considered as a secondary intelligible.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Place
  • Surface
  • physics
  • Metaphysics
  • Avicenna

مراجع

Aristotle (2006). physics, translated by Mohammad Hassan Tabrizi. Tehran: Tarhe Nou Press  .[In Persian]
Bahmanyar Ibn al-Marzban, abu’l-Hassan (1996). Al-Tahsil. Tehran: University of Tehran Press. [In Arabic]
Barbara, Jancar (2006). The Philosophy of Aristotle, translated by Mahdad Irani talab. Tehra: Etela'at Press. [In Persian]
Copleston, Frederick Charles (2007). The History of Philosophy, translated by Seyyed Jalaluddin Mojtabavi.Tehran: Elmi va Farhangi. Press. [In Persian]
Friis Johansen. Karsten(1998). A history of Ancient philosophy from the beginning to Augustine, translated by Henrik Rosenmeier, Routledge, London and NewYork.
Ghazali, Muhammad Ibn Muhammad (1961). Maqasid al-Falasifa. Cairo: Dar Al-Ma’arif. [In Arabic]
Ibn Malika, Hibatullah bin Ali (1994). Al-Mu'tabar fi al-Hekmeh. Isfahan: University of Isfahan. [In Arabic]
Ibn Rushd, Muhammed ibn Ahmad (1994). Resaleh al-Sama Tabiei. Beirut: Dar al-Fekr al-lobnani. [In Arabic]
Ibn Sina, shaykh al-ra'is Abu Ali (1984). Al-Ilahiyat al-Shifa. Qom: Maktab al-Ayatullah al-Marashi .[In Arabic]
----------, (2004). Al-Ilahiyat Danishnama-i Alai. Hamadan: Bu Ali Sina University. [In Persian]
----------, (1996). Al-Isharat wa-l-Tanbihat. Qom: Al-Balaghah Press. [In Arabic]
----------, (1992). Al-Mobahesat. Qom: Bidar Press. [In Arabic]
----------, (2000).Al-Najat-min-al-Gharq fi Al-Bahr al-Dalalat. Tehran: University of Tehran Press. [In Arabic]
----------, (1984). Al-Taaliqaat. Beirut: Maktab al- A'lam al-Islami. [In Arabic]
----------, (1984). Al-Tabiaiyat al-Shifa. Qom: Maktab al-Ayatullah al-Marashi. [In Arabic]
----------, (1980). Oyun al-Hekmeh. Beirut: Dar al-Ghalam. [In Arabic]
----------, (2004). Tabiaiyat Danishnama-i Alai. Hamadan: Bu-Ali Sina University. [In Persian]
----------, (1980). Rasael. Qom: Bidar Press. [In Arabic]
Ikhwan Al-Safa (1992). Rasael Ikhwan al-Safa wa Khullan-al-wafa. Beirut:Al- Dar al-Islamiah. [In Arabic]
Razi, Fakhr al-Din (1991). Al- Mabahith al- Mashriqiyye fi ilm al- Ilahiyyat wa-l-Tanbiiyyat.   Qom: Bidar Press. [In Arabic]
----------, (1984). Sharh Al- Fakhr al-Razi ala al-Isharat (Sharhi al-Isharat). Qom: Maktab al-Ayatullah al-Marashi. [In Arabic]
Ross, David, (1995). Aristotle, Routledge, London and new york.
Routledge(1998).Encyclopedia of Philosophy, Routledge, London and New York.
Suhrawardi, Shikh Shahab al- din (1996). Majmoe Mosanafat. Tehran: Cultural Studies and Humanities Institute. [In Arabic]
Tusi, Khwajah Nasir-al-Din (1982). Asus Al-Iqtibas.Tehran: University of Tehran Press. [In Arabic]
----------, (1996). Sharh al-Isharat wa-l-Tanbihat Lel Mohaghegh Al-Tusi. Qom: Alblagheh Press. [In Arabic]
----------, (1987). Tajrid al-i’tiqad. Qom: Maktab al-A'lam al-Islami. [In Arabic]
پژوهش های هستی شناختی
دوره 7، شماره 13
شهریور 1397
صفحه 73-88

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار