تفتیش در هستی‌های محسوس و استنباط‌های متافیزیکی آن نزد افلاطون و ابن سینا

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیارگروه فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه مازندران

2 دانشجوی ارشد فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه مازندران

چکیده

مرزبندی­های فلسفی در مورد عالم حس و عالم غیر محسوس همواره یکی از تمایزات عمدة میان فیلسوفان بوده است. نتیجه این مرزبندی قرار دادن دو دسته از فیلسوفان در دو صف جدای از یکدیگر است. در یک طرف فیلسوفان مادی گرا  قرار دارند که شعاع عالم هستی را صرفاً در عالم حس و ماده محدود می­نمایند و در طرف دیگر صف فیلسوفانی قرار دارند که شعاع عالم هستی را فراتر از حس و ماده می­دانند. آنچه ممکن است این تمایز را مضاعف نماید اختلاف در روش نشان دادن  قلمرو عالم هستی است. یکی از رایج ترین شیوه­ها در نشان دادن حد و مرز عالم هستی تأمل و تفتیش در عالم حس است. هدف پژوهش حاضر این است که روش تفتیش در عالم حس به منظور نشان دادن قلمرو عالم هستی مورد تحلیل قرار داده شود. نتیجه­ای که در این پژوهش نویسنده نشان خواهد داد این است که روش تفتیش در حس نزد افلاطون و ابن سینا مورد استفاده جدی قرار داشته است و هر دو اندیشمند از طریق تفتیش در عالم حس استنباط­های فلسفی متناسب با نظام فلسفی خود استخراج نموده­اند. زیرا ابن سینا اگر چه همانند افلاطون در یکی از روش­ها در نشان دادن شعاع عالم هستی که آن را فراتر از علم حس می داند بر تفتیش در عالم حس تأکید دارد اما با وجود آن نتیجه این تفتیش نشان دادن امر واقعی است که از آن به طبیعت مشترکه تعبیر می­نماید چیزی که نزد افلاطون به ایده تعبیر می­شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Investigation into sensible beings and Its Metaphysical Implications: Plato and Avicenna`s Views

نویسندگان [English]

  • Ramezan Mahdavi Azadboni 1
  • Vahid Davari 2
1 Associate Professor at University of Mazandaran
2 MA at Islamic philosophy and theology, university of Mazandaran
چکیده [English]

Philosophical demarcation regarding sensible and non- sensible world was always a distinctive among philosophers since the inception of philosophy. The result of such demarcation was to build two different kinds of philosophical grouping. On the one hand, there were the materialist philosophers who considered the limit of existence up to sensible beings and on the other hand, there was philosophers who hold that the limit of existence is extended beyond the sensible world as well. A significant distinctive matter in this regard is the method by which the discussion is settled. The aim in this paper is to deal with the method by virtue of which the question about the limit of existence could be dealt with. The writers attempt to reveal that in Plato and Avicenna`s view the method of investigation into sensible being was a common feature. The result displays that both philosophers took the method of investigation into sensible world in action with different metaphysical implication. Plato reached to Ideas and the world of Forms while the Avicenna resulted in natural universal which shared its existence with particular things in sensible world.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Plato
  • Avicenna
  • Sensible Being
  • Universal
  • Form

مراجع

ابن سینا، حسین بن عبدالله  (1363)، المبدأ و المعاد، تهران، بی­نا.
---------- (1371)، المباحثات، قم، انتشارات بیدار.
---------- (1375)، الاشارات و التنبیهات مع المحاکمات للخواجه نصیرالدین طوسی، قم، نشرالبلاغة.
---------- (1383)، الاشارات و التنبیهات مع المحاکمات، ترجمه بهشتی، قم، مؤسسه بوستان کتاب.
-------- (1404)، التعلیقات، بیروت، مکتبة الأعلام الإسلامی.
-------- (1364)، النجاة، تهران، نشر تهران.
------- (بی تا)، کتاب الشفاء(الهیات)، بی جا، بی­نا.
افلاطون (بی تا)، مجموعه آثار افلاطون، لطفی و کاویانی، تهران، خوارزمی.
فروغی، محمدعلی (1390)، سیر حکمت در اروپا، تهران، زوار.
بهشتی، احمد (1390)، هستی و علل آن، شرح نمط چهارم اشارات و تنبیهات ابن سینا، چاپ سوم، قم، بوستان کتاب.
راسل، برتراند ( بی تا)، تاریخ فلسفه، نجف دریابندری، بی جا، بی نا.
رحمانی، غلامرضا (1389)، فلسفه افلاطون، قم، مؤسسه بوستان کتاب.
کاپلستون، فردریک چارلز (1388)، تاریخ فلسفه، ج1، سید جلال الدین مجتبوی، تهران، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
---------- (1380)، تاریخ فلسفه،ج4، غلامرضا اعوانی، تهران، سروش.
ملکشاهی، حسن (1363)، ترجمه و شرح اشارات و تنبیهات ابن سینا، تهران، سروش.
ملکیان، مصطفی (بی تا)، تاریخ فلسفه، ج1، بی جا، بی نا.
Cooper, David (1996), World philosophies, Blackwell published, Ltd, Oxford
Plato, Theaetetus,( 1997) E, John M. Cooper,  Indianapolis Hackett
…….., Meno, translated by Benjamin Jowett, MIT Classics, classics.mit.edu/Plato/meno.html
…….., Phaedo (2002), Translated by G. M. A. Grube. Indianapolis. IN: Hackett Publishing Company
………, Republic (1992), translate by G. M. A. Grube, Indianapolis, IN: Hackett Publishing Company Inc.
Silverman, Allan, "Plato's Middle Period Metaphysics and Epistemology", The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Fall 2014 Edition), Edward N. Zalta (ed.), URL = https://plato.stanford.edu/archives/fall2014/entries/plato-metaphysics/
Vlastos , G (1991a), "Socrates Contra Socrates in Plato" in Vlastos 1991, 45–80
پژوهش های هستی شناختی
دوره 6، شماره 12
دی 1396
صفحه 95-111

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار