«هستی شناسی» در کانون پدیدارشناسی رومن اینگاردن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیار گروه فلسفه دانشگاه تبریز

چکیده

این مقاله به بررسی جایگاه هستی­شناسی در پدیدارشناسی رئالیستی رومن اینگاردن به ویژه در حوزة زیبایی­شناسی می­پردازد. رومن اینگاردن، پدیدارشناس لهستانی، از شاگردان معروف هوسرل بود که با رویکرد فلسفی استادش در دوره دوم فکری او یعنی ایده­آلیسم استعلایی­اش مخالفت کرد و معتقد بود که هوسرل در پژوهشهای منطقی رویکرد رئالیستی اتخاذ کرده است حال آنکه در ایده­ها به سمت ایده­آلیسم استعلایی گرایش می­یابد. محتوای کتاب در باب انگیزه هایی که هوسرل را به ایده آلیسم استعلایی سوق دادند دقیقاً همین مسأله است. اینگاردن پدیدارشناسی رئالیستی خود را در مقابل پدیدارشناسی ایده­آلیستی هوسرل مطرح کرد. مسأله رئالیسم/ ایده­آلیسم و توجه او به هستی­شناسی دغدغة مهم اینگاردن در تمامی نوشته­هایش است. به نظر او هستی­شناسی(در قالب هستی­شناسی صوری، مادی و وجودی یا اگزیستانسیال) با متافیزیک یکی نیست و تلقی او از وجود آثار هنری مثل اثر موسیقایی متفاوت است. اینگاردن وجود آثار هنری را از سنخ وجود قصدی(Intentional being) می­داند. به عبارت دیگر، بر این باور است که هستی و وجود این آثار نه عینی­اند نه کاملاً ذهنی بلکه وجود یا هستی کاملاً قصدی دارند و لذا از عینیت­های قصدی(Intentional Objectivities) برخوردارند. برای مثال، اثر موسیقیایی اثری است که وجود قصدی دارد نه وجود واقعی. آنچه را که در این مقاله به مثابة نتیجه محصل به آن دست یافتیم این است که هستی شناسی اینگاردن از سنخ هستی­شناسی سنتی نیست که از افلاطون تا هوسرل تداوم یافته و جان کلام وجود یا هستی مدنظر اینگاردن را باید در وجود قصدی یافت که مصادیق چنین وجودی را در آثار هنری تحلیل و بررسی کرده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Ontology in the Core of Roman Ingarden’s Phenomenology

نویسنده [English]

  • Mohammad Asghari
Associate professor of philosophy department, Tabriz university
چکیده [English]

This article considers the place of ontology in Ingarden’s realistic phenomenology.  Roman Ingarden, Polish phenomenologist, was a well-known student of Husserl. Ingarden has criticized the transcendental idealism directly or indirectly determined the course of most of his later philosophical work. Ingarden clearly saw Husserl as turning from the realism of the Logical Investigations to a metaphysical form of transcendental idealism by the time the first volume of Ideas was published. Ingarden in On the Motives which led Husserl to Transcendental Idealism criticizes Husserl's idealistic approach, namely, transcendental idealism. Ingarden's body of work revolves not around aesthetics, but rather around the realism/idealism problem — an issue that was to dominate his thinking ever since, as a young man, he recoiled against Husserl's transcendental idealism. But we also consider ontology of musical work in Ingarden’s phenomenology. He believes that musical work has purely intentional objectivity not real objectivity.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Ontology
  • Realism
  • Idealism
  • Intentional Being
  • Phenomenology and Ingarden

مراجع

-        رشیدیان، عبدالکریم (1384) هوسرل در متن آثارش، تهران: نشر نی
-        علیا، مسعود(1395) «جایگاه امر حسی در پدیدارشناسی هنر دوفرن» مجله پژوهشهای فلسفی دانشگاه تبریز، سال 10، شماره ،18 ، بهار و تابستان 1395 صص 95-109
 
-        Gierulanka, Danuta (1989)”Ingarden’s Philosophical Work: A Systematic Outline” in On the Aesthetics of Roman Ingarden: Interpretations and Assessments Edited by Bohdan Dziemidok (Published by Kluwer Academic Publishers) (1989)
-        Ingarden, Roman, (1975), On the Motives which led Husserl to Transcendental Idealism, Translated from the Polish by Anor Hannibalsson (Martinus Nijhoff)
-        Ingarden, Roman, (1989), Ontology of the work of art, (Ohio University Press)
-        -------------------, (1985), Selected Papers in Aesthetics, edited by Peter J.McCormick (The Catholic University of America Press )
-        Ingarden, Roman, (1973), The Literary Work of Art, (Northwestern University Press)
-        Ingarden, Roman, (2013), Controversy over the existence of the world, edited by Arthur Szylewicz (Peter Lang GmbH)
-        Dufrenne, Mikel, (1973), The Phenomenologyof Aesthetic Experience, (Northwestern University Press)
-        Mitscherling, Jeffrey Anthony, (1997), Roman Ingarden's Ontology and Aesthetics, (University of Ottawa Press)
-        Gierulanka, Danuta, “Ingarden’s Philosophical Work: A Systematic Outline”, in Dziemidok, Bohdan & McCormick, Peter (Edited by) (1989) On the Aesthetics ofRoman Ingarden: Interpretations and Assessments, (Kluwer Academic Publishers)
-        Poliawski, Andrzej, (1991), “Ingarden, Roman” in: Hans Burkhardt & Barry Smith (eds.) – Handbook of Metaphysics and Ontology - Philosophia Verlag, Munich, 1991, pp. 396-397.
-        Smith, Barry, (1978), “An essay in formal ontology „in Grazer Philosophische Studien, 6 (1978), 39–62
-        Johansson, Ingvar, (2004), “Roman Ingarden and the Problem of Universals” in Lapointe, Sandra & Wolenski, Jan & Marion, Douglas (eds.), the Golden Age of Polish Philosophy. Kazimierz Twardowski’s philosophical legacy (Berlin: Springer)
پژوهش های هستی شناختی
دوره 6، شماره 12
دی 1396
صفحه 39-55

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار