تحلیل معانی گوناگون وجود به‌وسیلۀ معانی مختلف عدم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دکتری فلسفۀ اسلامی از دانشگاه تهران

چکیده

مفهوم موضوع اصلی فلسفه (وجود) بخاطر ادعای بداهت معمولاً چندان نتوانسته ‌است تحلیل گردد. با این ‌همه، گاه اشاره می‌شود که وجود آن است که در برابر عدم و طارد آن است. اما کدام‌ وجود در برابر کدام ‌یک از معانی مختلف عدم؟ پس نخست باید به معانی گوناگون عدم رسید تا با سنجش معانی گوناگون وجودهای مقابلشان و پالودگی آن‌ها از انواع و اقسام اعدام، وجود ناب مطلوب فلسفه به ‌دست ‌آید؛ وجودی که هیچ شائبه‌ای از عدم در آن نیست و در برابر شکاکان و حتی ایده‌آلیست‌ها امکان فلسفه را نیز می‌تواند تضمین‌کند: وجود مضاف (نه «وجود/ موجود بماهو وجود/ موجود») خارجی به ‌معنای اعمی که بالفعل است نه بالقوه، ممکن محقق است نه ممکن معدوم، در زمان حال است نه در گذشته و آینده، ایجابی است نه سلبی و البته با چنین شرایطی می‌تواند در «واقعی ‌مطلق» متعلق هل ‌مرکب نیز باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Analyzing the Different Meanings of Being by Several Meanings of Nonexistence

نویسنده [English]

  • Mehdi Asadi
Ph.D in Islamic philosophy, Tehran University
چکیده [English]

The concept of subject of metaphysics ( i.e being qua being) has not usually been analyzed successfully throughout the history due to claim of its self- evidence. Nonetheless, the existence is regarded as the opposite of nonexistence. But since nonexistence has several meanings, the problem is: which sense of existence has been considered as opposite of nonexistence? We must, therefore, at first, grasp the different meanings nonexistence in order to obtain those of existence. Moreover, we will compare the acquired different meaning of being recognizing the several meaning of nonexistence in order to achieve the sheer existence targeted in metaphysics. Accordingly, that leads us to guarantee the possibility of metaphysics against skepticism and idealism as well. The particular being ( not being qua being, or existent qua existent) is an objective in its widest sense which containing the mental one as well. It is actual not potential, realized contingency not non realized one, it is in the present not in the past or future, positive not negative, and it with these conditions, will be the object of the absolute reality.

کلیدواژه‌ها [English]

  • meanings of nonexistence
  • senses of being
  • subject of philosophy
  • intuitive sense of reality
آشتیانی، جلال‌الدین، (1380)، شرح مقدمۀ قیصری بر فصوص الحکم، قم، بوستان کتاب قم.
ابراهیمی ‌دینانی، غلامحسین، (1380)، قواعد کلی فلسفی در فلسفۀ اسلامی، ج 1، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
ابن سینا، حسین­بن عبدالله، (1385)، الهیات شفاء، تحقیق: حسن حسن‌زادۀ آملی، قم، بوستان کتاب قم.
ابن سینا، حسین­بن عبدالله، (1378– 1959)، الشفاء، المنطق، 2 المقولات، القاهرة، ادارۀ نشر التراث العربی.
ابن‌مسکویه، ابوعلی و ابوحیان التوحیدی، (1370– 1951)، الهوامل و الشوامل، قاهرۀ، مطبعة لجنة­التألیف و الترجمة و النشر.
اسدی، مهدی، (1392)، نقدی بر مقالة «پارادوکس اخبار از مجهول مطلق: تحلیل مفهوم «خبر»»، منطق‌پژوهی، سال چهارم، شمارۀ اول، صص 1-42.
اسدی، مهدی، (1393الف)، تأثیر فلسفه بر عقاید کلامی اسلامی، در: درآمدی بر تطور فلسفی فرق کلامی اسلامی و انحرافات وهابیت، نوشتۀ طوبی کرمانی و مقدمۀ مهدی اسدی، تهران، بنیاد حکمت اسلامی صدرا، صص 86-11.
اسدی، مهدی، (1393ب)، ریشه‌یابی شبهۀ معدوم مطلق در فلسفۀ یونان، منطق‌پژوهی، سال پنجم، شمارۀ اول، صص 30-1.
اسدی، مهدی، (1393ج)، راه‌حلی به پارادوکس معدوم مطلق، منطق‌پژوهی، سال پنجم، شمارۀ دوم، صص 30-1.
اسدی، مهدی، (1393د)، نقدی بر واقع سلبی و برخی نظریه‌های ثبوت: مشکل تسلسل، حکمت معاصر،  دورۀ 5، شمارۀ چهارم، صص 36-25.
اسدی، مهدی، (1394الف)، اتصاف خارجی معقول ثانی منطقی: بررسی موردپژوهانۀ پارادوکس معدوم مطلق، منطق‌پژوهی، سال ششم، شمارۀ دوم.
اسدی، مهدی، (1394ب)، بررسی راه‌ حل ویتگنشتاین به واقعیت سلبی، پژوهش­های فلسفی، شمارۀ هفدهم.
اسدی، مهدی، (1394ج)، وجود محمولی و اشاره‌پذیری، حکمت معاصر، دورۀ 6، شمارۀ اول، صص   23-1.
ارسطو (1378)؛ ارگانون، ترجمه‌ی: میر شمس الدین ادیب‌سلطانی، تهران: نگاه
ارسطو (1366)، متافیزیک، ترجمه: شرف الدین خراسانی، تهران، گفتار.
الایجی، قاضی عضدالدین، (1412– 1370)، المواقف و شرح­ها، ج 2، قم، منشورات الشریف الرضی.
بارنز، جاناتان، (1386)، برهان وجودی، ترجمه: احمد دیانی، چاپ اول، قم، پژوهشگاه فرهنگ و علوم اسلامی.
بخاری، شمس‌الدین محمدبن مبارکشاه، (1353)، شرح حکمة­العین، مشهد، مؤسسۀ چاپ و انتشارات دانشگاه فردوسی.
بهبهانی، علینقی­بن احمد، (1377)، عیار دانش،تهران، بنیان.
جوادی آملی، عبداله، (1386)، رحیق مختوم، چاپ دوم، ج 5/1، قم، اسراء.
حائری ‌یزدی، مهدی، (1385)، هرم هستی، تهران، مؤسسۀ پژوهشی حکمت و فلسفۀ ایران.
حسن‌زادۀ ‌آملی، حسن، (1429– 1387)، النور المتجلی فی الظهور الظلی،قم، بوستان کتاب.
حلّی، حسن­بن یوسف، (1425)، کشف المراد، تصحیح: حسن حسن‌زادۀ آملی، قم، مؤسسة النشر الاسلامی.
رازی، فخرالدین، (1413)، الکاشف عن اصول الدلایل، بیروت، دار الجیل.
رازی، فخرالدین، (1411)، المباحث­المشرقیة، ج 1، قم، بیدار. ‏
رازی، فخرالدین، (1384‏)، شرح الاشارات و التنبیهات، ج 1، تهران، انجمن آثار و مفاخر فرهنگى.
راسل، برتراند، (1340)، تاریخ فلسفۀ غرب، ترجمه: نجف دریابندری، تهران، شرکت سهامی کتاب­های جیبی.
ربانی گلپایگانی، علی، (1374)، ایضاح­الحکمۀ، ج 1، قم، اشراق.
سینزبری، مارک، (1390)، آشنایی با فلسفۀ تحلیلی: فلسفه منطق، ترجمه: محمد علی حجتی، تهران، حکمت.
شیرازی، صدرالدین محمدبن ابراهیم، (1425)، الحکمةالمتعالیة، ج 1، بیروت، دار احیاء التراث العربی.
شیرازی، صدرالدین محمدبن ابراهیم، (1981‏)، الحکمة­المتعالیة، ج 4، بیروت، دار احیاء التراث.
شیروانی، علی، (1388)، ترجمه و شرح نهایۀ­الحکمۀ، ج 1،قم، دارالفکر.
صمدی آملی، داوود، (١٣٨۶)، شرح نهایة­الحکمة، ج 1، قم، قائم آل محمد.
غروی اصفهانی (الکمبانی)، محمدحسین، (بی‌تا)، الحکمۀالمتعالیۀ، شرح­المنظومۀ؛ تألیف: محمدکاظم المصطفوی، قم، مکتب الاعلام الاسلامی.
فارابی، ابونصر محمد بن محمد (1986)، کتاب­الحروف، بیروت، دارالمشرق.
فلاحی، اسدالله (1388)، تحلیلقضایایخارجیهبامحمولوجود، معرفت فلسفی، سال ششم، شمارۀ سوم (پیاپی 23).
کاتبی‌قزوینی، نجم‌الدین علی‌بن‌عمر، (1370)، مطارحات منطقیة بین نجم‌الدین دبیران الکاتبى القزوینى و نصیر‌الدین الطوسى‏، منطق و مباحث الفاظ، تهران، دانشگاه تهران، صص 286– 279.
گاتلیب، آنتونی، (۱۳۸۴)، رویای خرد (تاریخ فلسفه)، ترجمه: لی‌لا سازگار، تهران، ققنوس.
مصباح‌یزدی، محمد‌تقی، (1405)؛ تعلیقة علی نهایةالحکمة، قم، مؤسسۀ در راه حق.
Bauman, Zygmunt, (1992), Mortality, Immortality and Other Life Strategies. Cambridge: Cambridge University Press.
Bhattacharya, Kalidas, (1965), Philosophy, Logic and Language. Allied Publishers.
Cocker, Benjamin Franklin, (1882), The Student's Handbook of Philosophy: Psychology. Sheehan & Co., Publishers.
Congressus Scotisticus Internationalis [Organization] (1st: 1950). Scholastica Ratione Historico–Critica Instauranda – Acta Congressus Scholastici Internationalis, Romae Anno Sancto 1950, Celebrati Romae, Published by: Pontificium Athenaeum Antonianum.
Corduan, Winfried, (1994), Reasonable Faith: Basic Christian Apologetics.  Broadman & Holman Publishers
Edwards, Paul. (1972), "My Death." In: Encyclopedia of Philosophy, edited by Paul Edwards, 5:416–19. New York: Macmillan.
Freud, Sigmund, (1976), "Thoughts for the Times on War and Death", The Complete Psychological Works. W. W. Norton & Company.
Greg, Percy, (1878), The Devil's Advocate, Volume 2. Trübner & Company.
Hancock, Roger, (1967), "History of Metaphysics", In: Encyclopedia of Philosophy (2nd Edition), Editor in Chief: Donald M. Borchert, Macmillan Reference USA: 2006, V 6.
Maurer, Armand Augustine, (1990), Being and Knowing: Studies in Thomas Aquinas and Later Medieval Philosophers, Publisher: Pontifical Institute of Mediaeval Studies.
Maurer, Armand Augustine, (1999), The Philosophy of William of Ockham in the Light of Its Principles, Publisher: Pontifical Institute of Mediaeval Studies.
Peters, Ted, (2006), Anticipating Omega: Science, Faith, and Our Ultimate Future. Vandenhoeck & Ruprecht.
Priest, Graham, (2000), "Truth and Contradiction", The Philosophical Quarterly, Vol. 50, No. 200. pp. 305–319.
Russell, Bertrand, (1903), Principles of Mathematics. Published in the Routledge Classics in 2010.
Russell, Bertrand, (1919), "On Propositions: What They Are and How They Mean". Proceedings of the Aristotelian Society, Supplementary Volumes, Vol. 2, Problems of Science and Philosophy, pp. 1–43.
Russell, Bertrand, (1972), The Philosophy of Logical Atomism. Published in the Routledge Classics in 2010.
Saisset, Émile Edmond, (1863), Essay on Religious Philosophy, Tr., with Analysis, Notes [&C.]. Volume 2.
Shaw, David M, (1969), Philosophy in Defense of Common Sense. Ford Oxaal.
Sherwin, Byron L, (2000), Jewish Ethics for the Twenty–First Century: Living in the Image of God. With a Foreword by Louis Jacobs. Syracuse University Press.
Smullyan, Raymond M, (2003), Who Knows: A Study of Religious Consciousness. Indiana University Press.
Stannard, David E, (1977), The Puritan Way of Death: A Study in Religion Culture, and Social Change, Oxford University Press.
Unamuno, Miguel de, (1954), The Tragic Sense of Life. Translator, J.E. Crawford Flitch. New York: Dover Publications, INC.
Van den Haag, Ernest & John P. Conrad, (1986), The Death Penalty: A Debate. Springer Science+ Business Media, LLC. Second Printing.
Waterhouse, Eric Strickland, (1947), The Philosophical Approach to Religion. Epworth Press.
Wolenski, Jan, (1996), "Ways of Dealing with Non–Existence." In: Meinong und Die Gegenstandstheorie (Meinong and the Theory of Objects) Edited by Rudolf Haller, Rodopi