بررسی ترابط وجودی بدن با نفس پس از مرگ (تناسخ ملکوتی) از منظر مکتب ابن عربی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

مسئلة چگونگی ارتباط بدن با نفس پس از مرگ از مسائل مهم عرفان نظری است. ابن عربی و پیروان مکتب عرفانی وی در تبیین چگونگی این ارتباط مرتبۀ مثالی نفس ناطقه انسانی و روح بخاری را که وظیفة وساطت میان نفس و بدن را بر عهده دارند، مطرح می کنند. اثبات مرتبۀ مثالی برای انسان و تبیین نقش آن در ایجاد ارتباط میان نفس ناطقه و بدن مادی از ابتکارات ابن عربی است. ابن عربی و شارحان مکتب وی با تبیین مبانی خاص هستی شناسی عرفانی، نظیر وحدت وجود، مبحث تجلی و ظهور، و مبانی انسان شناختی، نظیر جداناپذیری روح از بدن، تناسب بدن با نشئۀ موجود در آن و بقای هویت انسانی در نشأت دیگر، در بررسی مسئلۀ ارتباط بدن با نفس پس از مرگ به تبیین بدن مثالی که معلول افکار و اعمال انسان است پرداخته و تناسخ ملکوتی به معنای تحول باطن و تصور ظاهر به صورت باطن را معقول و مقبول می­دانند، ازاین­رو گفتاربرخی طرفداران تناسخ را بر تناسخ ملکوتی حمل می­کنند. هدف این نوشتار که با روش تحلیلی- توصیفی و از نوع کتابخانه­ای به کند و کاو مسأله می­پردازد آن است که رابطۀ بدن با نفس را پس از مرگ تحت عنوان تناسخ ملکوتی  از منظر مکتب ابن عربی و شارحان وی تبیین کند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Survey on the Relationship Between Body and Soul after Death (Heavenly Reincarnation) in Ibn Arabi’s school

نویسندگان [English]

  • Hassan Saeidi
  • Hossein Zare
Shahid Beheshti university
چکیده [English]

The problem of the quality of relationship between body and soul after death is the significant issue in theoretical mysticism. Ibn Arabi and his followers, by using the quantitative ideal degree of human rational soul and steam (animal) spirit which play the role of mediator between body and soul, have elucidated this relation. Approving the Ideal degree of human soul and the explanation of its role in the relationship between rational soul and earthy body is one of Ibn Arabi’s innovations. Ibn Arabi and his commentators, by illustration of specific ontological mystical elements including oneness of being, God’s self disclosure, anthropological issues such as being inseparable of soul and body, appropriation of the body and the world, keeping human identity in the world of hereafter, during discussion on the relationship between body and soul, have tried to explain ideal body which is the effect of human thoughts and actions and make the celestial reincarnation which means inner development and appearance of internal state, intelligible and acceptable. The aim of this research by applying descriptive – analytic method is to explain Ibn Arabi and his commentators’ points of view on the relation between soul and body after death entitled celestial reincarnation.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Soul
  • Body
  • Celestial Reincarnation
  • Ideal Degree
  • Ibn Arabi

مراجع

آملی، سید حیدر، (1368)، نقد النقود فی معرفة الوجود، در جامع الاسرار و منبع الانوار، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
ابن عربی، محی الدین، (1405ق) ، الفتوحات مکیه، (4 جلدی) ،بیروت، دار صادر.
ابن عربی، محی الدین، (1370) ، فصوص الحکم، چاپ دوم ، تهران، نشر الزهراء.
ابن عربی، محی الدین، (1422ق) ، تفسیر ابن عربی، بیروت، دار التراث العربی، تحقیق سمیر مصطفی رباب.
ابن منظور، محمد بن مکرم، (1410ق)،  لسان العرب، چاپ دوم، بیروت، دار صادر.
سبحانی، جعفر، (1412 ق)  ، الاهیات علی هدی اکتاب و السنه و العقل، قم، مؤسسۀ امام صادق (ع).
الشرتونی، سعید الخوری، (1992) ، أقرب الموارد فی فصح العربیه و الشوارد، بیروت، مکتبة لبنان.
جوادی آملی، عبدالله، (1379) ، تسنیم تفسیر قرآن کریم، ج 2 ، چاپ دوم ، قم، اسراء.
جوادی آملی، عبدالله، (1387)، مبادی اخلاق در قرآن کریم، قم، اسراء.
جوادی آملی، عبدالله، (1385)، تفسیر انسان به انسان، نظریۀ جدید پیرامون معرفت شناسی انسان، تحقیق و تنظیم محمد حسین الهی زاده، قم، اسراء.
حسن­زادۀ آملی، حسن، (1388)، عیون مسائل نفس و شرح آن (سرح العیون فی شرح العیون)، ترجمۀ محمد حسین نائیجی، چاپ اول، قم، قائم آل محمد (ص).
حسن­زادۀ آملى،‏ حسن، (1378)،ممد الهمم در شرح فصوص الحکم‏، چاپ اول، تهران، وزارت ارشاد.
حسن­زادۀ آملى، حسن، (1366)، اتحاد عاقل به معقول‏، چاپ دوم‏، تهران، حکمت.
راغب اصفهانی، حسین بن محمد، (1383)، ترجمه و تحقیق مفردات الفاظ قرآن، ترجمة غلامرضا خسروی، تهران، المکتبة المرتضویۀ لاحیاء الآثار الجعفریۀ.
رحیمیان، سعید، (1387)، آفرینش از منظر عرفان، چاپ دوم ، قم، بوستان کتاب.
شیرازی، قطب الدین، (1383)، شرح حکمة الاشراق، به اهتمام عبدالله نورانی و مهدی محقق، ، چاپ اول، تهران، انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
صدر الدین شیرازی، محمد بن ابراهیم، (1374)،اسرارالآیات، مقدمه و تصحیح محمد خواجوی، تهران، انجمن حکمت و فلسفۀ ایران.
صدر الدین قونوی، محمد بن یوسف، (1375)، النفخات الهیه، چاپ اول، تهران، مولی.
صدر الدین قونوی، محمد بن یوسف، (1374)، مفاتیح الغیب، تصحیح محمد خواجوی، چاپ اول، مولی تهران.
صدر الدین قونوی، محمد بن یوسف، (1375)، ترجمۀ النفخات الهیه، ترجمۀ محمد خواجوی، چاپ اول، مولی، تهران.
فناری، محمد بن حمزه، (1374)، مصباح الانس، مقدمه و تصحیح محمد خواجوی، چاپ اول، تهران، مولی.
قمی، شیخ عباس، (1380)، کلیات مفاتیح الجنان، چاپ دوم، قم، نبوغ.                                        
قیصری رومی، محمد داوود، (1375)، شرح الفصوص الحکم، به کوشش استاد سید جلال الدین آشتیانی، چاپ اول، تهران، علمی و فرهنگی.
لاهیجی، شمس الدین محمد، (1388)، مفاتیح الاعجاز فی شرح گلشن راز، مقدمه و تصحیح و تعلیقات دکتر محمد رضا برزگر خالقی و عفت کرباسی، چاپ هشتم ، تهران، زوار.
مصطفی ابراهیم، مصطفی و دیگران، (1988) م، المعجم الوسیط، استانبول، مجمع اللغة العربیة ، دار الدعوۀ.
یوسف مکی عاملی، سید حسین، (1411ق)، الاسلام و التناسخ، به تصحیح و تحقیق محمد کاظم مکی، چاپ اول، بیروت، دار الزهراء.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار