بررسی تعارض قاعدۀ مشائی کل ممکن زوج ترکیبی با وجود صرف و بلا ماهیت بودن مجردات امکانی نزد حکمای اشراقی از منظر حکمت متعالیه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموختۀ کارشناسی ارشد رشتۀ فلسفه و کلام اسلامی دانشکدۀ الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران

2 دانشیار گروه فلسفه و کلام دانشکده الهیات دانشگاه تهران

10.22061/orj.2021.1758

چکیده

با تفحص در آثار فیلسوفان اسلامی با قاعده «کل ممکن زوج ترکیبی» برخورد می‌کنیم که براساس آن همۀ موجودات امکانی دارای ماهیت هستند. بااین‌حال قاعده دیگری نیز با عنوان «النفس و ما‌‌‌‌‌ ‌فوقها وجودات صرفه» از سوی اصحاب حکمت متعالیه مورد قبول واقع شده است که براساس آن طبق تفسیر بدوی حکم بر فقدان ماهیت در مجردات شده است. سؤال اصلی پژوهش حاضر این است که آیا تناقضی بین دو قاعده وجود دارد یا خیر و در صورت عدم وجود تناقض، دیدگاه‌هایی که از سوی فیلسوفان برای رفع تناقض ظاهری بیان شده است چیست؟ برخی بین این دو قاعده تناقض قائل بوده و معتقدند رای نهایی صدرا تنها پذیرش یکی از این دو قاعده است. برخی دیگر هم معتقدند که علی‌رغم تناقض ظاهری، حقیقتاً بین این دو قاعده تناقضی وجود ندارد. نگارندگان بعد از احصای پاسخ‌های مطرح‌شده از سوی فیلسوفان آنها را قانع‌کننده نیافته ازاین‌رو با تحقیق و نگاه دوباره در معانی ماهیت پاسخ دیگری در این مقاله ارائه داده‌اند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Reviewing the Conflict of the Mashay Principle" Every Contingent Thing is Composite Duality " and Mere Identically of Immaterial Beings by the Illumination Scholars from the Perspective of Transcendent Wisdom

نویسندگان [English]

  • Ramin Azizi 1
  • Hassan Ebrahimi 2
1 Educated in Islamic Philosophy and Theology, M. A, University of Tehran
2 Associate Professor of Islamic philosophy, Tehran university
چکیده [English]

With a thorough investigation in the works of Muslim philosophers we see the principle “Every contingent thing is composite duality, composed of quiddity and existence”. Which means that all contingent entities have the essence. However, there is another principle “The soul and above of it are mere identically and pure being” which has been accepted by companions of the philosophy of Illumination and Transcendent wisdom. according to this principle in an Initial Review, non-material objects do not have the essence. The main question of this investigation is if there is any contradiction between these two principles and if there is not, what would be the answer of philosophers to the seeming contradiction. some believe there is a contradiction between these two principles and the final idea of Mulla Sadrā is one of them. On the contrary, some believe there is no contradiction between these two principles. The author does not regard the answers of the philosophers to be satisfactory and criticizes them. Hence, studying the different meanings of the essence, provided another answer in this paper.

کلیدواژه‌ها [English]

  • the Essence
  • Mere Identically
  • Pure Being
  • Peripatetic Principle
  • Illuminative Principle

مراجع

Ashtiani  J, Commentary on al-Shawahid al-rububiyyah, First Edition, Qom, Bostan ketab; 2011. Arabic
Ashtiani  M, Commentary on Sharh al- Manzumah Sabzawari, Tehran, University of Tehran; 1973. Arabic
Ashtiani J, Sharhe Zad Al-Masafar, third edition, Qom, Islamic Propaganda Office; 2002. Persian
Hassanzadeh Amoli H, Commentary on Sharh al- Manzumah Sabzawari, Tehran, Nab Publishing; 2000. Arabic
Hekmat N, Shahidi  F, The meaning of essence in Farabi's works, Journal of knowledge, 2009; 2(61):39-58. Persian
Ibn Sina  H, Al- Shifa-Al-Ilahiyyat, Qom, Ayatollah Al-Marashi School; 1983. Arabic
Kadivar  M, Critical Analysis of the Innovative Opinions of Hakim, Agha Ali Modarres Tehrani in Transcendent Wisdom, Philosophy; P.H.D; Faculty of Literature and Humanities; Tarbiat Modares University; 1999. Persian
Khademi E,  Razizadeh R, The Explanation of the Theory of Over Abstraction- Intellectuality of the Soul in Molla Sadra’s Viewpoint and Its Ontological Principles, Journal of Sadra’i Wisdom. 2013; 1(2):37-52. Persian
Modarres Zanozi  A, Bada'i al-Hekam, Introduction and arrangement by Ahmad Vaezi, Tehran, Al-Zahra Publications; 1977. Persian
Modarres Zanozi  A, Collection of Hakim Agha Ali ModarresTehrani, Introduction to Compilation and Research by Mohsen Kadivar, Tehran, etelaat; 1999. Persian
Mulla Sadra  M,  Taliqat Ala Sharh-i Hikmat al-ishraq, Qom, Bidar; Bita B. Arabic
Mulla Sadra  M, al-Mabda‘ wa’l-ma‘ad Edited by Seyed Jalaluddin Ashtiani, Tehran, Iranian Society of Wisdom and Philosophy;1975. Arabic
Mulla Sadra  M, al-Masha‘ir, Tehran, Tahoori Library; 1984. Arabic
Mulla Sadra  M, Hikmat Al Muta`alyah fi-asfar al-‘aqliyya al-arba‘a, Third Edition, Beirut, Dar al-Hayat al-Tarath; 1981. Arabic
Mulla Sadra M, Al-Hashi‘a Ala Al-Elahiyat al-shifa, Qom, Bidar;  Bita A. Arabic
Ranjbarzadeh F, Hosaini Shahroudi M, study on The Gradation Incorporeality of Mind According to Avicenna and Mulla Sadra, Journal of Ontological Researches. 2019;8(15):249-269. Persian
Sabzevari  M,  Sharh al-Asma wa Sharh Du'a al-Jushan al-Kabir, Tehran, University of Tehran; 1993. Arabic
Sabzevari  M, Taliqat Ala Al-Asfar Al-Arba'a, Beirut, Dar Al-Ahya Al-Tarath; 1981.  Arabic
Sabzevari M, Taliqat Ala al-Shawahid al-rububiyyah, Correction and Commentary by Seyyed Jalaluddin Ashtiani, Mashhad, Jame'i Publishing Center; 1982. Arabic
Suhrawardi S, Collection of Sheikh Ishraq's Works, Correction and Introduction by Henry Carbon, Tehran, Institute of Cultural Studies and Research; 1996. Persian
Tabatabai  M,  Nahayato Al-hekmat, Correction and Research by Gholamreza Fayazi, Fourth Edition, Qom, Imam Khomeini Educational and Research Institute; 2011. Arabic
Tabatabai  M, Taliqat Ala Al-Asfar Al-Arba'a, Beirut, Dar Al-Ahya Al-Tarath; 1981. Arabic
Yazdanpanah  S.Y, The Wisdom of Illumination, Fifth Edition, Volume II, The Research Institute of Howzeh and University, 2019. Persian

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار