بررسی تطبیقی رابطۀ هستی‌شناسانۀ حیات و شناخت در دیدگاه افلوطین و صدرالمتألهین

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری فلسفۀ تطبیقی دانشگاه قم

2 دانشیار گروه فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه قم

3 استاد تمام گروه فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه قم

10.22061/orj.2022.1738

چکیده

رابطۀ حیات و شناخت در دیدگاه افلوطین و صدرالمتألهین و تطبیق این دو دیدگاه از آن جهت دارای اهمیت است که پیوند هستی­شناختی حیات (life) و شناخت (knowledge) در نگاه دو فیلسوف حکایت از قرابت فکری آنها دارد. «نظر» (contemplation) در نگاه افلوطین نوعی شناخت عام و فراگیر است که تمام مراتب هستی، آن را واجدند. اندیشه یا شناختی که افلوطین آن را عین حیات و زندگی می­داند. در دیدگاه ملاصدرا نیز هم علم و ادراک (شناخت) و هم حیات، تابع وجود و بلکه عین وجود است. از این روست که علم و حیات در وجود، وحدت دارند. باور به عینیت وجودی دو صفت حیات و شناخت و بالتبع موجود حیاتمند و شناختمند، اعتقاد به تحویل­ حیات به شناخت و اشتراک مبانی رابطۀ هستی­شناسانه میان حیات و شناخت -همانندی مبدأ و غایت حیات و شناخت، مشکک ­بودن حقیقت حیات و شناخت، عامل مشترک حیات و شناخت در طبیعت و حیاتمندی و شناختمندی عالم- در نگاه دو فیلسوف، زمینه را برای تطبیق دو دیدگاه فراهم آورده است. تطبیقی که نتیجۀ آن، یافتن قرابت­های فکریِ دو فیلسوف دربارۀ نوع رابطۀ حیات و شناخت است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Comparative Study of the Ontological Relationship between Life and Knowledge from the View of Plotinus and Sadr ol-Mote’allehin (Mulla-Sadra)

نویسندگان [English]

  • Samineh Morshedi 1
  • Mahdi Monfared 2
  • Zahra Khazaei 3
1 Ph.D. Student in Comparative Philosophy, University of Qom, Qom, Iran
2 Associate Professor, Department of Islamic Philosophy and Theology, University of Qom, Qom, Iran
3 Full Professor, Department of Islamic Philosophy and Theology, University of Qom, Qom, Iran
چکیده [English]

The relationship between life and knowledge in the view of Plotinus and Sadr ol-Mote’allehin and the comparison between their perspectives are of importance due to the fact that the ontological connection between life and knowledge in the opinion of the two philosophers conveys their intellectual affinity. Contemplation in the view of Plotinus is a sort of general and pervasive knowledge that exists in all the stages of being; the idea or knowledge that is recognized as the sameness of life by Plotinus. In Sadr ol-Mote’allehin’s view, knowledge as well as life are not only subordinate to being but also its exact sameness. Therefore, knowledge and life have unity in existence. Belief in the sameness of life and knowledge as well as the creatures’ living and knowledgeable existence, Reduction of life into knowledge, and the common foundations of the ontological relationship between life and knowledge -sameness of their origin and end, their graded reality, their common source in nature, and the world’s living and knowledgeable existence- in the view of the two above philosophers, have paved the way for a comparison between their perspectives. The result of this comparison is finding intellectual affinity and consensus between the two philosophers about the type of relationship between life and knowledge.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Plotinus
  • Sadr ol-Mote’allehin
  • Life
  • Knowledge
  • Ontological Relationship
  • Sameness
The Holy Quran
Davari Ardakani R, Comparative Philosophy, Tehran: saghi, 2004. Persian.
Ebrahimi Dinani,Gh, General Phlosophical Principles in Islamic Philosophy, Tehran: Institute of Humanities and Cultural Studies. 2010. Persian.
Emilsson E.K. Plotinus on Intellect ;New York and Oxford;Oxford university Inc press;2007.
Emilsson E.K. Routledge history of Philosophy;Volume II; London and New York; Publishd by Routledge;1994.
Gerson L.P.Plotinus;Stanford encyclopedia of Philosophy;https://plato.stanford.edu/entries /Plotinus:2003.
Gerson L.P. Plotinus,Edited by Honderich; London; published by routledge;1994.
Hutchinson DM. Sympathy Awareness and Belonging to Oneself in Plotinus; https:// www. academia.edu ;2012.
Jaspers K, Plotinus, Translated by M.H.Lotfi, Tehran: Kharazmi,1984. Persian.
Javadi Amoli A, Thematic interpretation of the Holy Quran, Tehran: Raja Cultural Publishing Center,1984. Persian.
Mojtahedi K, the Late Platonists from Euderius to Victor Cousin, Tehran: Institute of Humanities and Cultural Studies. 2015.Persian.
Moalemi H,Wisdom of Sadra (An Explanation of Al-Shavahed Al-Roboobie),Qom: Supreme Assembly of Islamic Wisdom, 2016. Persian.
Moore E. Plotinus ;Internet encyclopedia of Philosophy;Iep.utm.edu/Plotinus;2001.
Plotinus.The Enneads by Plotinus,Edited by Gerson.L.P;Cambridge university press;2018.
----------, Collection of words of Plotinus , Translated by M.H.Lotfi, Tehran: Kharazmi,2010. Persian.
----------,Theologia (Arabic Translation of Ibn Na'meh Homsi from Plotinus s`Enneads), Translated by H.Malekshahi, Tehran, Sorush, 2017. Arabic-Persian.
Poor Javadi N, An Introduction to the Philosophy of Plotinus,Tehran, Publications of the Iranian Philosophy Association, 1999. Persian.
Rahmani R, The philosophy of Plotinus, Qom: Boostane ketab ,2011. Persian.
Shirazi M, Al- Hekmat Al- Motaaliyeh Fi Al- Asfar Al- Aghliyeh Al- Arbaei, Beirut, Dar Ehya Al- Toras Al- Arabic. 1981. Arabic.
----------, Mafatih Al-gheib, Edited by M. Khajavi, Tehran, Institute of Cultural Studies and Research. 1984. Arabic
----------, Al-Mabdaa Va  Al-Maad, Edited by S. J. Ashtiani, Tehran: Iranian Wisdom and Philosophy Association. 1975. Arabic
----------, Al-Shawahed Al- Roboubiyah fi Al- Manahej Al-Soloukiyah, Edited by S. J. Ashtiani, Mashhad, Al-Markaz Al-Jame i Lel-nashr. 1982. Arabic
----------, Al-Shawahed Al- Roboubiyah fi Al- Manahej Al-Soloukiyah , Translated by J.Mosleh, Tehran: Sorush, 2013, Persian