نقد و بررسی دیدگاه ابوالحسن عامری پیرامون امکان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استاد فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، تهران، ایران

10.22061/orj.2021.1673

چکیده

پرسش اصلی این پژوهش این است که دیدگاه ابوالحسن عامری درباره امکان چیست؟ با روش توصیفی و تحلیلی پیرامون این پرسش اصلی به کندوکاو پرداختیم. از جهت تاریخی بحث جهات مثل سایر مباحث منطقی، از ارسطو آغاز شد. او جهات را به چهار قسم ـ واجب، ممتنع، محتمل و ممکن ـ تقسیم کرد، اما فیلسوفان مسلمان از جمله عامری، بحث مواد و جهات را به سه قسم ـ واجب، ممتنع و ممکن ـ تقسیم کرده­اند. عامری در برخی مواضع، مقسم این سه قسم را مقدرات و در برخی دیگر از مواضع، حیثیت عقلی قرار داد. او روابط میان حوادث عالم طبیعت و عقل را به اقسام مختلفی تقسیم کرده و بر این باور است که میان امکان و واجب تقابل وجود دارد و امکان را به سه قسم ـ طبیعی، تقلبی و نادر ـ تقسیم کرده است و سپس در توضیح هریک از این اقسام، از حوادث روزانه زندگی بهره گرفته است. عامری در مباحثش، درباره امکان با امور عادی، پیوند میان نظر و عمل، زیاد توجه کرده است و شاید یک عامل عمده طرح بحث او درباره امکان، به مبارزه با جبرگرایی برگردد. در تاریخ فلسفه به اصطلاحات مجعول او درباره امکان، توجه چندانی نشده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Critique of Abolhassan Ameri's Views on Possibility

نویسنده [English]

  • Einoallah Khademi
Professor of Islamic Philosophy and Theology, Tarbiat Dabir Shahid Rajaei University, Tehran, Iran
چکیده [English]

The main question of this research is what is Abolhassan Ameri's view about possibility? We explored this main question with a descriptive and analytical method. Historically, the discussion of aspects, like other logical discussions, began with Aristotle. He divided the directions into four types - obligatory, abstinent, probable and possible - but Muslim philosophers, including Ameri, have divided the discussion of materials and directions into three types - obligatory, abstinent and possible. In some positions, Amiri placed the divider of these three categories as destiny, and in others as rational status. He divides the relations between the events of the natural world and reason into different types and believes that there is a confrontation between the possible and the obligatory and divides the possibility into three types - natural, fake and rare - and then in explaining each of these It has taken advantage of the daily events of life. In his discussions of possibility with ordinary things, the connection between thought and action, Ameri has paid much attention, and perhaps a major factor in his discussion of possibility goes back to the struggle against determinism. In the history of philosophy, little attention has been paid to his fictitious statements about possibility.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Natural Possibility
  • Fake
  • Rare
  • Abolhassan Ameri