تحلیل و تبیین حیات پیشادنیای انسان در اندیشۀ نوصدرائیان؛ بررسی دیدگاه آیت‌الله جوادی آملی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، رئیس پژوهشگاه مطالعات اسلامی

2 دانشجوی دکتری کلام امامیه پردیس فارابی دانشگاه تهران، پژوهشگر جامعه الزهراء

چکیده

حیات پیشادنیای انسان که بعضی آیات قرآن به آن اشاره و تعداد زیادی از روایات با تعبیر عالم ارواح و ذر بر آن تأکید کرده‌اند، به علت ارتباط وثیق با مسائل بنیادینی همچون سرشت و سرنوشت، معرفت فطری، جبر و اختیار، عدل الهی در نظام اندیشه دینی جایگاهی ویژه دارد. تأکید متون دینی و ابهامات و پیچیدگی‌های این مقطع از حیات انسان از سویی و تعارض ظاهر برخی نصوص این باب با یکدیگر و نیز تعارض با مبانی عقلی از سوی دیگر، موجب توجه و اهتمام متفکران در حوزه‌های مختلف به تبیین این موضوع شده است. برخلاف برخی اندیشمندان که با استناد به آیۀ 172 اعراف، موطن میثاق را عالم ذر دانسته‌اند، به نظر آیت‌الله جوادی آملی (دام‌ظله) از اندیشمندان مکتب نو صدرایی، موطن تعهد سپاری همان نشئۀ حس و دنیا است. ایشان در آثار خود با دو رویکرد، موطن میثاق را بر وحی و رسالت و نیز فطرت توحیدی تطبیق می­دهد. به اعتقاد وی انسان دارای چهار مرتبه وجود مادی، مثالی، عقلی و الهی است و حضور پیشادنیای انسان همان وجود عقلی اوست. در این مقاله اندیشۀ ایشان با روش توصیفی-تحلیلی و با بررسی آثار و تألیفاتشان در این موضوع تبیین و تحلیل می‌شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Explaining and Analyzing human’s life before nature in the thought of Ayatollah Javadi Amoli

نویسندگان [English]

  • Ebrahem alipour 1
  • akram ghorbaniGhomi 2
1 رِئیس پژوهشکده فلسفه و کلام
2
چکیده [English]

The life of the human before nature, which some verses of the Qur'an refer to, and many hadiths have emphasized the interpretation of the universe of “souls” and “zar”, is due to its close connection with fundamental issues such as nature and destiny, primordial nature knowledge, determinism and authority, Divine justice,... has a special place in the system of religious thought. The emphasis on religious texts and the ambiguities and complexities of this part of human life on the one hand and the conflict between the appearance of some texts on one hand and the other on rational principles have led Islamic scholars in various fields to explain this issue. Unlike some scholars who refer to verse 172 of A’raf and have known “a’lame Zar” as the homeland of the promise, Ayatollah Javadi Amoli, according to the NoSadraian school of thought, is the homeland of promise to the same kind of sense and world. In his work, he applies the approach of the Covenant to revelation and prophecy as well as the monotheistic primordial nature in his two approaches. In his thought, man has four times the natural, Idea, Rational, and Divine existence, and the presence of the life of the human before nature is his rational existence. In this paper, his thoughts are explained and analyzed by descriptive-analytical method and by studieng their works and writings on this subject.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Javadi Amoli
  • universe before nature
  • zar universe
  • rational existence