بررسی و نقد مقالۀ «بررسی معانی گوناگون اصالت وجود و اعتباریت ماهیت در نظام صدرایی»

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار و عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی- واحد بندرعباس

2 استادیار و عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی- واحد کرمان

چکیده

در مطالعۀ حاضر مقالۀ «بررسیمعانیگوناگوناصالتوجودواعتباریتماهیتدرنظامصدرایی» مورد بررسی و نقد قرار گرفته است. در مقالۀ مذکور نفس اصالت وجود ملاک تفکیک دو معنای اصالت وجود دانسته شده است اما چینش آرای ملاصدرا نشان می­دهد ملاک تفاوت مذکور به نگرش­های متفاوت وی به اعتباریت ماهیت بازگشت می­کند. به جهت اینکه نویسندگان دو معنای اصالت وجود را به صورت عرضی و متقابل با یکدیگر در نظر گرفته­اند به وجود ناسازگاری در نظام صدرایی معتقد شده­اند. اما باید دانست دو معنای اصالت وجود در تفکر صدرایی رابطه­ای طولی و متلائم با یکدیگر دارد و ادعای ناسازگاری مقرون به صحت نیست. در نتیجه تفاوت دیدگاه­های ملاصدرا در برخی مواضع بدین جهت است که رأی ابتدایی ملاصدرا متلائم با معنای عام اصالت وجود بوده است و عمدتاً رأی نهایی وی در اینگونه مواضع مبتنی بر نگرش خاص در مبنای اصالت وجود است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Survey and Critique of the Article Entitled "The Study of Various Meanings of Fundamentality of the Reality and Derivation of Quiddity in Sadraen System"

نویسندگان [English]

  • Mohammad Nejati 1
  • Yaser Salari 2
1
2
چکیده [English]

In the present article, "The meaning of reality and the derivation of quiddity Sadraen order" has been investigated and criticized. At that article, the principality of being in itself has been considered as the criteria for two meanings of fundamentality of being, But contemplating on Mulla Sadra’s metaphysics shows that the criteria of the difference goes back to the different approaches to the derivation of the quiddity. Since the authors have regarded two meanings of fundamentality of being as accidental and opposite to each other, lead them to believe in inconsistency of Mulla Sadra’s order. It must be noted that the both meanings in his thought has a vertical relation with each other and cannot be considered contradiction. As a result, his different point of view on certain subjects related to his general and specific doctrines. Initially, he has considered the meaning of fundamentality of the being generally and his final verdict is based on his own specific doctrine.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Fundamentality of the Being
  • Derivation of Quiddity
  • Critique
  • Inconsistency
آشتیانی، سیدجلال الدین، (1382)، هستی از نظر عرفان و فلسفه، قم، بوستان کتاب.
ابن­ سینا، حسین­بن عبدالله، (1383)، الاشارات و التنبیهات، تحقیق: کریم فیضی، قم، مطبوعات دینی.
ابن ­سینا، حسین­بن عبدالله، (1364)، النجاة، قم، مرتضوی.
جوادی آملی، عبدالله، (1375)، رحیق مختوم، شرح حکمت متعالیه، قم، اسراء.
حائری یزدی، مهدی، (1380)، سفر نفس، به کوشش: عبدالله نصری، تهران، نقش جهان.
عبودیت، عبدالرسول، (1385)، درآمدی به نظام حکمت صدرایی، تهران، سمت.
علیزاده، بیوک، (1383)، «نظریۀ معرفت­شناختی صدرا در بوتۀ توجیه» نامۀ حکمت، شمارۀ 3، بهار و تابستان، صص 29-50.
طباطبایی، سیدمحمد حسین، (1385)، نهایة الحکمة، تحقیق: غلامرضا فیاضی، قم، انتشارات مؤسسۀ امام خمینی.
کشفی، عبدالرسول و بنیانی، محمد، (1391)، «بررسیمعانیگوناگوناصالتوجودواعتباریتماهیتدرنظام صدرایی»، پژوهش­های هستی­شناختی، بهار و تابستان، شمارۀ 1، صص 45-56.
مطهری، مرتضی، (1383)، مجموعه آثار شهید مطهری، تهران، صدرا.
مصباح یزدی، محمد تقی، (1378)، شرح نهایةالحکمة، تحقیق و نگارش: عبدالرسول عبودیت، قم، مؤسسۀ امام خمینی.
صدرالدین شیرازى، محمدبن ابراهیم (ملاصدرا)، (1380)، الحکمةالمتعالیة فی الاسفار العقلیةالاربعة، تهران، بنیاد حکمت اسلامی صدرا.
صدرالدین شیرازى، محمدبن ابراهیم (ملاصدرا)، (1429)،الحکمةالمتعالیة فی الاسفار العقلیةالاربعة، قم، طلیعۀ النور.
صدرالدین شیرازى، محمدبن ابراهیم (ملاصدرا)، (1382)، الشواهد الربوبیة فی المناهج السلوکیة، تصحیح و مقدمه: مصطفی محقق داماد، تهران، بنیاد حکمت اسلامی صدرا.
صدرالدین شیرازى، محمدبن ابراهیم (ملاصدرا)، (1313)، شرح الهدایۀالاثیریۀ، تهران، انتشارات تهران.
صدرالدین شیرازى، محمدبن ابراهیم (ملاصدرا)، (1381)، کسر اصنام الجاهلیۀ، تصحیح و تحقیق: محسن جهانگیری، تهران، صدرا.
نجاتی، محمد و بهشتی، احمد، (1391)، «بررسی و تبیین مسألۀ کلی طبیعی در حکمت متعالیه»، جاویدان خرد، سال نهم، شمارۀ 22، پاییز و زمستان ، صص 135-148.
نجاتی، محمد و بهشتی، احمد، (1391)، «حرکت جوهری ملاصدرا و پیامد­های معرفت­شناختی آن»، خردنامۀ صدرا، شمارۀ 58، تابستان، صص 57-68.