بررسی تطبیقی معنای وجود از دیدگاه ابن سینا و توماس آکوئینی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش‌آموختۀ کارشناسی ارشد دانشگاه شهید بهشتی

2 عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور ایران، مرکز حسن آباد

چکیده

وجود نخستین اصل شناخت و به طریق اولی، موضوع مابعدالطبیعه است. ابن سینا به ‌تبع ارسطو در وجودشناسی از «موجود» استفاده می‌کند. وجود برای ابن سینا برخلاف ارسطو، از مقولات و عرض نیست و اطلاقات گوناگون دارد و به پنج معنا بکار می‌رود: وجود خاص، وجودعام، «فعل وجود دادن»، «فعل بودن» و وجود رابط. توماس آکوئینی از واژۀ esse)) برای «وجود» بهره می‌گیرد و در کتاب‌های مختلف خود معانی برای آن می‌آورد که می‌توان آن­ها را در هفت مورد جمع نمود: «فعل محض وجود»، «فعلیتِ وجود»، رابط قضایا، وجود به معنای ماهیت، وجود به معنای مقولات، وجود بالعرض و ذاتی و وجود بالقوه و بالفعل. وجود در معانی «فعل بودن» در ابن سینا با معنای «فعلیتِ بودن» در توماس با هم یکی هستند اما با دو بیان متفاوت. «وجود خاص» در ابن سینا نیز با «وجود به معنای ماهیت» و «وجود در مقولات» توماس جای بررسی و مطابقت دارد. بر این اساس، در این نوشتار برآنیم ضمن بررسی تطبیقی معانی وجود از دیدگاه این دو اندیشمند بزرگ، تفاوت‌ها و تشابه آن­ها را بیان کنیم.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Comparative Study on the Meaning of Being from Avicenna and Thomas Aquinas’ Perspectives

نویسندگان [English]

  • Mastaneh Kakai 1
  • Hassan Abbasi Hossein Abadi 2
1 MA in philosophy graduated from SBU
2 Academic member of Payam Noor University, Hasan Abad center
چکیده [English]

Being is the First Principle of knowledge which is the subject of metaphysics. Avicenna also follows Aristotle in his Ontology and using of "existent" (Maujud). Avicenna, contrary to Aristotle, has not regarded the being as a category or accident. Accordingly, being has been applied in five senses: being in particular, being in general, act of effusion of being, act of being and as a copula in the propositions. Thomas Aquinas has used (esse) for the "existence". In his books, he has explained the various meaning of being. They can be classified in seven senses:being in itself, act of being, as a copula in propositions, as the quiddity, as a category, as essential and accidental being and as the being inpotentiality and actuality. The definitions of "act of being" of Avicenna and Aquinas’" act of being" are the same, but with two different expressions. Avicenna’s being in particular can be overlapped with Aquinas’ being as the quiddity and a category. Then, in this paper we attempt to compare the meanings of being between two great thinkers finding their similarities and differences

کلیدواژه‌ها [English]

  • Esse
  • Act of Being
  • Being In Particular
  • Being In General
  • being
ابن سینا، حسین­بن عبدالله، (1960)، الشفاء الهیات، مقدمۀ ابراهیم مدکور، قاهره، الهیئۀ العامۀ لشئون الماطبع الأمیریۀ.
ابن سینا، حسین­بن عبدالله، (1418)، الهیات من کتاب الشفاء، حسن­زادۀ آملی، قم، مکتبۀ الإعلام الإسلامی، مرکز نشر.
ابن سینا، حسین­بن عبدالله، (1405)، الهیات شفا، تصحیح ابراهیم مدکور، قم، منشورات مکتبۀ آیۀ الله مرعشی النجفی.
ابن سینا، حسین­بن عبدالله، ( 1404الف)، الشفاء الطبیعیات، تحقیق سعید زاید، قم، مکتبۀ آیۀ الله مرعشی النجفی.
ابن سینا، حسین­بن عبدالله، ( 1405ب)، الشفاء المنطق، تحقیق سعید زاید، قم، مکتبۀ آیۀ الله مرعشی النجفی.
ابن سینا، حسین­بن عبدالله، (1980)، عیون الحکمۀ، حققه و قدم له عبدالرحمن بدوی، کویت، وکاله المطبوعات، بیروت، دار قلم، الطبعۀ الثانیۀ.
ابن سینا، حسین­بن عبدالله، (1383)، الهیات دانشنامۀ علایی، چاپ دوم، همدان، دانشگاه بوعلی سینا.
ابن سینا، حسین­بن عبدالله، (1364)، النجاۀ، چاپ دوم، بی­جا، مرتضوی.
ابن سینا، حسین­بن عبدالله، (1379) النجاۀ، مقدمه و تصحیح محمدتقی دانش پژوه، چاپ دوم، تهران، دانشگاه تهران.
ابن سینا، حسین­بن عبدالله، (1403)، تعلیقات، تحقق عبدالرحمن البدوی، قم، مکتبۀ الإعلام الإسلامی.
ابن سینا، حسین­بن عبدالله، (1371)، المباحثات، توضیح مقدمه و تحقیق از محسن بیدارفر، قم، بیدار.
ابن سینا، حسین­بن عبدالله، (1404ب)، الإلهیات الشفاء، قم، مکتبۀ المرعشی النجفی.
ابن سینا، حسین­بن عبدالله، ( 1375)، الإشارات والتنبیهات، قم، البلاغه.
ابن سینا، حسین­بن عبدالله، (1989)، الحدود، چاپ دوم، قاهره، الهیئۀ المصریۀ العامۀ الکتاب.
ارسطو، (1367)، متافیزیک، ترجمۀ شرف الدین خراسانی، تهران، گفتار.
افلاطون، (1382)، دورۀ آثار، (جمهوری)، محمدحسن لطفی، تهران، گفتار.
اکبریان، رضا، (1378)، بحثیتطبیقیدربارةوجودازدیدگاهابن­سیناوملاصدرا، خردنامة صدرا، شمارة 18، ص 5- 17.
آکوئینی، توماس، (1381)، در باب هستی و ذات، فروزان راسخی، بی­جا، نگاه معاصر.
ایلخانی، محمد، (1382)، تاریخ فلسفۀ قرون وسطی و رنسانس، تهران، سمت.
ایلخانی، محمد، (1380)، متافیزیک بوئتیوس، تهران، الهام.
ایلخانی، محمد، (1381)، جزوۀ وجود شناسیکلاس‌های دکتری دانشگاه شهید بهشتی.
حائری یزدی، مهدی، (1384)، جستارهای فلسفی، (مجموعۀ مقالات)، چاپ اول، تهران، مؤسسۀ پژوهشی حکمت و فلسفۀ ایران.
حکمت، نصرالله، ( 1389)، متافیزیک ابن سینا، تهران، الهام.
وال، ژان، (1389)، مابعدالطبیعه، چاپ دوم، تهران، امیرکبیر.
ژیلسون، اتین، (1385)، هستی در اندیشۀ فیلسوفان، حمیدرضا طالب زاده با همکاری محمدرضا شمشیری و مقدمۀ کریم مجتهدی، تهران، حکمت.
دادجو، ابراهیم، (1391)، وجود و موجود از منظر ابن سینا و توماس آکوئینی، تهران، فرهنگ و اندیشۀ اسلامی.
داوری اردکانی، رضا، (1374)، فلسفه چیست؟، چاپ دوم، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی.
ذبیحی، محمد، (1389)، فلسفۀ مشاء با تکیه بر اهم آراء ابن سینا، چاپ چهارم، تهران، سمت.
طباطبایی، سید محمدحسین، (1362)، بدایۀ الحکمۀ، قم، مؤسسۀ النشر الإسلامی التابعۀ لجماعۀ المدرسین.
فارابی، ابونصر، (1986)،  الحروف، مقدمه و تحقیق محسن مهدی، بیروت، دارالمشرق.
فارابی، ابونصر، ( 1405)، فصوص الحکم، تحقیق شیخ محمدحسن آل یاسین، چاپ دوم، قم، انتشارات بیدار.
قوام صفری، مهدی، (1387)، نظریۀ صورت در فلسفۀ ارسطو، چاپ دوم، تهران، حکمت.
کاکایی، مستانه، (1386)، مفهوم خدا از نظر توماس آکوئینی، پایان‌نامۀ کارشناسی‌ارشد دانشگاه شهید بهشتی.
کندی، (1387)، مجموعه رسائل کندی، محمود یوسف ثانی، تهران، علمی و فرهنگی.
مصباح، محمدتقی، (1391)، مشکات، شرح الهیات شفاء، چاپ دوم، ج 1، قم، مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
مصباح، محمدتقی، (1386)،  مشکات، شرح الهیات شفاء، ج2 ، قم، مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
Aquinas Thomas, (1952), Summa theological, Daniel j.sullivan part1,by Encyclopedia Britannica, Inc, New york,London, Toronto.
Aquinas Thomas, (1961), Commentary on the Metaphysics, Translated by John P. Rowan, Chicago.
Aristotle, (1955), Categories, translated by E. M. Edghill, the works of Aristotle, edited by W. D. Ross, London, Oxford university press.
Joseph Owens, (1978), The Doctrine of Being in the AristotelianMetaphysics, Pontifical institute of mediaeval studies Toronto Canada, third edition.
De Wulf, Maurice, (1959),system of Thomas Aquinas, Dover Publication, INC.New york.
Gilson, Etienne, (1966),Philosophy Christian of s .Thomas Aquinas, Random House, New york.
Mcinerny, Ralph (1971),, the logic of analogy an interpretation of st. Thomas Aquinas, university of Notre Dame martinus. Nijhoff, the Hague.
Wipple, John. F, (1998), the Cambridge companion of Aquinas, Kretzmann Norman and stump Eleonore,  university presses Cambridge.