صدقه و ارتباط تکوینی آن با دفع بلایا با رویکرد هستی شناختی.

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه معارف اسلامی دانشکده الهیات و علوم اسلامی دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.

10.22061/orj.2025.2381

چکیده

صدقه به عنوان فعلی نیکو که در متون‌دینی بر آن تأکید شده، در عالم تکوین دارای آثار و نتایجی است که از جمله آن می‌توان به دفع بلایا اشاره نمود. از منظر هستی‌شناسی، این ارتباط صرفاً یک ادعا نبوده، بلکه انعکاسی از نظمی عمیق در عالم هستی است. هدف این پژوهش، تبیین این ارتباط تکوینی و اثبات وجود پیوندی ضروری میان این دو پدیده است، به گونه‌ای که بخشش مال در عالم هستی، دفع بلا را به دنبال داشته باشد. بدین منظور، با بهره‌گیری از روش‌های تحلیلی عقلی و فلسفی و با مطالعات کتابخانه‌ای، به ابعاد مختلف این مسأله پرداخته شده و نشان داده می‌شود که صدقه، با تأثیرگذاری بر علل طبیعی و فراطبیعی در عالم وجود، زمینه‌های لازم برای دفع بلا را فراهم می‌آورد. این تأثیرگذاری، از طریق تغییر در ساختارهای مادی و معنوی عالم هستی، همچون کاهش فقر، ارتقای سلامت و ایجاد جامعه‌ای امن‌تر در بُعد طبیعی و تکامل نفس، ایجاد صورت باطنی و جلب رضایت الهی در بُعد فراطبیعی، به ظهور می‌رسد. در نهایت، با بررسی این ارتباط تکوینی، درک عمیق‌تری از جایگاه صدقه در نظام هستی و نقش آن دفع آسیب‌ها و پیشگیری از بلایا حاصل می‌گردد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Charity (Ṣadaqah) and Its Ontological Connection to the Aversion of Calamities: An Existential Approach

نویسنده [English]

  • Ali Ghadrdan Gharamaleki
Assistant Professor, Department of Islamic Studies, Faculty of Theology and Islamic Sciences, University of Tabriz, Tabriz, Iran
چکیده [English]

Charity (ṣadaqah), as a virtuous act emphasized in religious texts, produces ontological effects within the cosmic order, including the aversion of calamities. From an ontological perspective, this connection is not merely a claim but reflects a profound system within existence. This study aims to explain this ontological relationship and demonstrate the necessary link between these two phenomena—where material giving in the universe leads to the prevention of misfortune. Using rational-philosophical analysis and library research, this paper explores various dimensions of the issue, showing how ṣadaqah influences both natural and supernatural causes within existence, thereby creating the necessary conditions for warding off calamities. This influence manifests through changes in the material and spiritual structures of the world.influences like reducing poverty, improving health, and fostering a more secure society and metaphysical dimensionlike Spiritual refinement, the formation of inner (bāṭinī) realities, and attaining divine pleasure. Ultimately, by examining this ontological connection, a deeper understanding of ṣadaqah’s role in the cosmic order and its function in preventing harm and averting disasters is achieved. Ontological relationship between ṣadaqah and calamity aversion, Effects of charity, Averting calamities, Ṣadaqah, Ontology

کلیدواژه‌ها [English]

  • Ontological Connection between Charity (Sadaqah) and Averting Calamities
  • the Impact of Charity
  • Averting Calamities
  • Charity
  • Ontology
 Holy Quran
Ibn Abi Jamhur M, Awali al-la’ali al-‘aziziyyah fi al-ahadith al-diniyyah, tahqiq Mojtaba ‘Iraqi, Qom, Sayyid al-shuhada’. 1982. Arabic.
Ibn Sina H, al-Shifa, tashih Hassan Hassanzadeh Amuli, Qom, Entesharat-e Daftar-e Teblighat-e Eslami. 1997. Arabic.
Ibn Sho'ba Horrani H, Tohof al-'oqul 'an al-al al-rasul (s), tashih 'Ali Akbar Ghafari, Qom, Jame'at al-modarresin. 1983. Arabic.
Ash'ari A, Maqalat al-islamiyin wa ikhtilaf al-mosallin, Alman, Frans Shtayner. 1979. Arabic.
Barqi A, al-Mahasen, tahqiq Jalal al-din Mohaddes, Qom, Dar al-kotob al-islamiyah. 1992. Arabic.
Javadi Amoli A, Tasnim. researched and edited by Ali Eslami, Qom: Israa Publishing Center; 1999. Persian.
-------------, Epic and Mysticism. researched and edited by Mohammad Safaei, Qom: Israa Publishing Center; 2004. Persian.
Horr 'Amili M, Tafsil vasail al-shi'a ila tahsil masail al-shari'a, ba tashih mo'assasat al-al al-bayt ('a), Qom, mo'assasat al-al al-bayt ('a). 1988. Arabic.
Hilli H, Kashf al-murad fi sharh Tajrid al-'a'tiqad, tahqiq wa moqaddimah Jafar Sobhani, Qom, mo'assase Imam Sadeq ('a). 2003. Arabic.
Khomeini R, Commentary on Forty Hadith (Arba'in Hadith). Tehran: Mu'asseseh-ye Tanzim va Nashr-e Asar-e Imam Khomeini (ra); 2015. Persian.
Sayyid Murtaza A, al-Zakhira fi 'ilm al-kalam, tahqiq Sayyid Ahmad Hosseini, Qom, mo'assasat al-nashr al-islami. 1990. Arabic.
Shaykh Saduq M ,Thawab al-a'mal wa 'uqab al-a'mal, Qom, Dar al-sharif al-Radi. 1985. Arabic.
----------- , Man la yahduruhu al-faqih, ba tahqiq 'Ali Akbar Ghafari, Qom, daftar entisha'rat islami vabaste be Jame'at al-modarresin howzat al-'ilmiyah Qom. 1992. Arabic.
Sadr al-muta'allehin M, Asrar al-ayat, Tehran, Anjuman hikmat wa falsafah. 1981. Arabic.
----------------, al-Hikmah al-muta'aliyah fi al-asfar al-'aqliyah al-arba'ah, Bayrut, Dar ihya' al-turath. 1981m. Arabic.
Tabataba'I M, Nihayat al-hikmah, Qom, nashr islami. 2001. Arabic.
Tusi M (Khwajah Nasir al-din), Sharh al-isharat wa al-tanbihat, Qom, nashr al-balagh. 1996. Arabic
'Iyashi M, al-Tafsir, Tehran, chapkhaneh 'ilmiyeh Tehran. 1960. Arabic.
Fattal Nishabouri M, Rawdat al-wa'izin wa basirat al-muta'izin, Qom, entisha'rat Radi. 1996. Arabic
Ghazi 'Abd al-Jabbar, Sharh al-usul al-khamsah, Misr, Wahabeh. 1964. Arabic.
Ghaderdan Gharamaleki A. [Rational evidence for the indivisibility of the soul from the perspective of Ayatollah Javadi Amoli]. Journal of Hekmat-e-Israa. 2018; 32: 5-37. Persian.
-----------------. [Rereading the Traditions of the Indivisibility of the Soul from the Perspective of Ayatollah Javadi Amoli]. Journal of Hekmat-e-Israa. 2019. 34: 69-99. Persian.
-----------------.[A Practical Solution for Making Supplications Without Intention of Proximity Efficient Through the Consequent Reward]. Journal of Din Pajhuhi va KarAmadi.  2024; 12: 17-35. Persian.
Kullini M, al-Kafi, Tehran, Dar al-kotob al-islamiyeh. 1986. Arabic.
Majlisi M, Bihar al-anwar al-jame'ah li durar akhbar al-a'imah al-athahar ('a), Bayrut, Dar ihya' al-turath al-'arabi. 1982. Arabic.
Mesbah Yazdi M, Towards Him. Qom: Imam Khomeini Educational and Research Institute; 2004. Persian.
Makarem Shirazi N, Interpretation of Nomne. Tehran: Dar al-Kuttab al-Islamiyya; 1974. Persian
Nuri H, Mostadrak al-vasail, Qom, mo'assasat al-al al-bayt. 1987. Arabic.