تمایز در مراتب هستی نزد فرفوریوس و یامبلیخوس سوری.

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استاد گروه فلسفه، دانشکده ادبیات فارسی و زبان‌های خارجی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

10.22061/orj.2024.2089

چکیده

هرچند مکتب نوافلاطونی را به‌عنوان آخرین حلقه و میراث از زنجیره سنت فلسفی هلنیسم خوانده‌اند، اما ویژگی ترکیبی و تلفیقی این مدرسه فلسفی از سویی، و تنوع گرایش‌ها و جهت‌گیری‌های نظری و عملی درون آن از سوی دیگر، طیفی از پرسش‌ها را در زمینۀ وحدت مفهومی میان آن گرایش‌ها فرا روی پژوهشگران قرار داده و می‌دهد. از زمرۀ نخستین پرسش‌ها، گذشته از پرسش مربوط به نوع و سنخ خوانش اصحاب این مدرسه از نظام‌های افلاطون و ارسطو، به دیدگاه هستی‌شناسانه فیلسوفان این سنت فلسفی بازمی‌گردد که گرچه بی‌تردید بازتابی از دیدگاه‌های مؤسس آن ـ افلوطین ـ در تاسوعات (انئادها) و به‌ویژه نظریه اقانیم سه‌گانه است، لیکن می‌توان نشان داد حداقل در زمینۀ تعداد و تکثر مراتب هستی و نسبت آنها با یکدیگر، و به زعم آنان عدم کفایت این نظریه در ربط کثرات به مبدأ یا مبادی اعلی، اختلافات و تمایزات مهمی میان آنها برقرار است، به‌گونه‌ای که در برخی موارد وحدت بنیادی میان دو نظام فلسفی را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد. این نوشتار به تحلیل و مقایسه مراتب هستی نزد دو چهره از نوافلاطونیان نخستین ـ فرفوریوس شاگرد افلوطین و یامبلیخوس شاگرد فرفوریوس ـ و میزان قرابت و وفاداری آنان به ساختار اولیه هستی‌شناسی نوافلاطونیان می‌پردازد و نشان می‌دهد که با یامبلیخوس نوعی چرخش اساسی از نوع تلفیق با عناصر رمزی و کهانت در این نظام پدید آمده و نهایتاً در چارچوب مَدرَسی پروکلوس و نوشته‌های تأثیرگذار او تجدید بنا شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

the Difference in Ontological Levels in Porphyry and Iamblichus Approach

نویسنده [English]

  • Hossein Kalbasi ashtari
Professor of Philosophy of Allameh Tabatabaii University
چکیده [English]

Although the Neoplatonic school has been called as the last link and legacy of the chain of Hellenistic philosophical tradition, the combined and unifying characteristic of this philosophical school on the one hand, and the diversity of theoretical and practical tendencies and orientations within it on the other hand, raises a range of questions in the field of conceptual unity between Those trends are imposed on the researchers. Among the first questions, aside from the question related to the type and style of reading of the members of this school from the systems of Plato and Aristotle, it goes back to the ontological view of the philosophers of this philosophical tradition, which, although undoubtedly a reflection of the views of its founder - Plotinus - in the Enneads and especially the theory hypostasis. This article analyzes and compares the levels of existence among two early Neoplatonists - Porphyry , the student of Plotinus, and Iamblichus, the student of Porphyry - and their degree of affinity and loyalty to the basic structure of Neoplatonism's Ontology, and shows that with Iamblichus, there is a kind of fundamental rotation of the type of integration with the elements. Mystery and priesthood emerged in this system and were finally rebuilt in the framework of Proclus' school and his influential writings.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Neoplatonists
  • Porphyry
  • Iamblichus
  • Degrees of Existence
  • Hypostasis
  • Theurgy
Azimi M. [The Purple Philosopher: Life, Thoughts, and Writings of Porphyry]. Journal of History of Philosophy. 2015;4: 9-30. Persian.
Azimi M, Qaramaleki , A. F. [The Development of Quinque Voces: Aristotle, Porphyry, Farabi, Ibn Sina]. Journal of Philosophy and Kalam. 2012;3: 87-122. Persian.
Binayemotlagh S, Damadi, M. [Pythagoreans and their Attitude towards Number]. Journal of History of Philosophy. 2012;2: 71-100. Persian.
Fathi H. [Translation of Outlines of the History of Greek Philosophy]. Eduard Zeller (Author). Tehran: Hekmat Publications; 2016. Persian.
Ghotbi A. [Adaptation of Plato's and Aristotle's Psychology according to Porphyry]. Karmanolis G. E. (Author). Journal of Information of wisdom and knowledge. 2012;5: 31-37. Persian.
Khansari M. [Translation of Isagoge and Categories]. Porphyry and Aristotle (Authors). Tehran: Nashr-e Daneshgahi Publication; 2022. Persian.
Lloyd A. C. In: The Encyclopedia of Philosophy. Editor in Chief: Paul Edwards, Vol.  5-6, New York: Macmillan and Free Press; 1972.
Lotfi M. H. [Translation of The Enneads]. Plotinus (Author). Tehran: Kharazmi Publication; 1987. Persian.
Moazzami A. [Translation of Routledge History of Philosophy: From Aristotle to Augustine, Volume 2]. Emilsson, E. K. In: David Furley (Ed.). Tehran: Cheshmeh Publications; 2020. Persian.
Mojtabavi J. [Translation of History of Philosophy, Volume 1: Greece and Rome]. Frederick Copleston (Author). Tehran: Elmi Farhangi (Soroush) Publications; 1989. Persian.
Mojtahedi K. Late Platonists (from Euderius to Victor Cousin). Tehran: Institute for Humanities and Cultural Studies; 2015. Persian.
Mollayusofi M. [The Influence of Original Sin on the Debate of Universals in Middle Ages]. Journal of Philosophy of Religion Research. 2012;19: 37-54. Persian.
Rafi'i F, Hajhoseini, M. [A Comparative Study on Universals from different points of views (Aristotle, Porphyry, Avicenna)]. Journal of Human Science research. 20126;2: 55-79. Persian.
Rezazadeh H. [Revision of the Rule of the Identity of Subject and Object]. Journal of the Faculty of Literatures & Humanities of Tehran University. 2007;4: 85-100. Persian.
Saket A. H. [Translation of The Elements of Theology]. Proclus (Author). Tehran: The Iranian Research Institute of Philosophy; 2022. Persian.
Tavakkoli Bina M. [Translation of Against Proclus' "On the eternity of the world, 1-5,]. Philoponus (Author). Tehran: The Iranian Research Institute of Philosophy; 2022. Persian.
Wallis R. T. Neo-Platonism. London: Hackett Publishing Company, Inc.; 1972.
Whittaker T. The Neo-Platonists, Cambridge: Cambridge University Press; 1918.