بازخوانی وجود و ماهیت عقل در اثولوجیا.

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیار گروه فلسفه و حکمت اسلامی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

10.22061/orj.2023.2060

چکیده

مسئلۀ تمایز وجود و ماهیت در فلسفۀ اسلامی بطور آشکار مطرح شده است؛ اما درمورد ریشه‌های طرح این مسئله اختلاف‌نظر وجود دارد. این نوشتار مدعا بر این است در اثولوجیا در مبحث «عقل» می‌توان رگه‌هایی از طرح «مسئلۀ تمایز وجود و ماهیت» را یافت. در میمر پنجم اثولوجیا اصطلاح  «ماهو» را با «لم هو» در عقل یکی می‌داند و آنرا در موجودات دیگر در مقابل و متمایز از هم می‌داند. پرسش این است یکی دانستن «ماهو» و «لم هو» در عقل به چه معناست؟ آیا می‌توان از دو اصطلاح «ماهو» و«لم‌هو» در اثولوجیا در مبحث عقل تلقی «وجودی» داشت که بتوان ریشۀ مسئلۀ تمایز «وجود و ماهیت» را در آن بررسی کرد؟ در این نوشتار برآنیم این مسئله را از حیث مفهومی-مصداقی و ابداع بررسی کنیم. از حیث مفهوم از طریق تعریف،  و مصادیق آن در عالم عقل و ماده آنرا تبیین کنیم و از حیث ابداع هم با ابداع دفعی و تام مسئله را بررسی کنیم. براین اساس لازم است ابتدا اصطلاح و واژگانی که برای «وجود» و «ماهیت» در اثولوجیا بکار رفته است و تلقی‌ای که این کتاب‌ها از «وجود» و «ماهیت» دارند را تبیین کنیم سپس به بررسی «لم هو» و «ماهو» و مسئلۀ وجود و ماهیت در عقل از حیث مفهوم و مصداق بپردازیم. روش این پژوهش توصیفی-تحلیلی است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Rereading the Existence and Essence of Reason in Uthulujiyya

نویسنده [English]

  • Hasan Abasi Hosseinabadi
Associated Professor, Department of Islamic Philosophy and Theosophy, Payamenoor University, Tehran. Iran
چکیده [English]

The issue of distinguishing existence and essence has been openly raised in Islamic philosophy; But there is a difference of opinion about the origins of this issue. This article claims that in Uthulujiyya, in the topic of "intelligence", we can find traces of the "problem of distinguishing between existence and essence". In the fifth Mimer of Uthulujiyya, he equates the term "Ma howa" (ماهو) with "Lam howa"لم هو ) (in the intellect and considers it opposite and different in other beings. What is mean the "Ma howa" (ماهو) and "Lam howa"لم هو ) ( in Intellect? Is it possible to consider the two terms "Ma howa" (ماهو) and "Lam howa"لم هو ) ( in Uthulujiyya in the subject of reason as "existential" in which the root of the problem of distinguishing "existence and nature" can be investigated? In this article, we intend to examine this issue conceptual-extensional and creatively. In terms of concept, let's explain it through definition, and its examples in the world of reason and matter, and in terms of innovation, we should examine the problem with complete innovation. Therefore, it is necessary to first explain the terms and words used for "existence" and "essence" in the Enneads Uthulujiyya and the understanding these books have of "existence" and "essence" and then to examine "Ma howa" (ماهو) and "Lam howa"لم هو ) ( and the issue of existence and essence in the intellect in terms of concept and examples. The method of this research is descriptive-analytical.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Intellect
  • Uthulujiyya
  • Invention
  • Conceptual-Extensional
  • "Existence"
  • "Essence"
Abbasi Hosseinabadi H. The Concept of God in Uthulujiyya with the Influence of Aristotle's Thought. Shiraz University Religious Thought Quarterly. 2017. V 18(4). N 69:119-136. Persian.
Adamson P. The Arabic Plotinus. A Philosophical Study of the Theology of Aristotle. Duckworth. 2002. English.
Ajam R. Mowsoat Mostalahat Al-Imam Al-Qazali. Lobnan- Beyroot: Maktabat Lobnan Nasheroon, 2000. Arabic.
Ashtiani M. Taliqa ala Sharh Al-Manzumeh Al-Sabzvari, Vol. Al-Moetamer Al-Allame Al-Ashtyani, Qom - Iran, Zahir, 2011, Arabic.
Badawi A. Arastoo end Al-Arab, Lobnan-Bayroot: Maktabat Lobnan Nasheroon, 1998. Arabic.
Corrigan K. Essence and Existence in the Enneads, The Cambridge Companion to Plotinus. Edited by LLOYD P. GERSON. CAMBRIDGE UNIVERSITY PRESS. 2005: 105-129. English.
D’Ancona C. Platonic and Neoplatonic Terminology for Being in Arabic Translation. Studia Graeco-Arabica. 2011.1: 23-46. English.
Ebrahimi Dinani G. General Philosophical Rules in Islamic Philosophy. 5 volumes. Tehran, Research Institute of Human Sciences and Cultural Studies. 2001. Persian.
Farabi A. Al-Horouf. Introduction and research by Mohsen Mehdi. Beyroot, Darul Mashreq, 1970. Arabic.
Hasanzadeh Amoli H. the Persian Commentary on Al-Asfar Al-Arbaeh (Hasanzadeh). Qom: Bosstan e Ketab e Qom. 2008. Arabic.
Hekmat N. Ibn Sina's Metaphysics. Tehran, Elham. 2010. Persian.
Ibn Rush. (Averroes). Tafsir Mabaad al-tabiaa. j2. Tehran, Hekmat. 1998. Arabic.
Ibn Sina. (Avicenna). Al-nejat, with an Introduction by Mohammad Taghi Danesh Pazhouh. Ed.1,2. Tehran, Tehran University Press. 1985. Arabic.
Jihami J. Mowsoat Mostalahat Al-Falsafyah end Al-Arab. Beyroot, Maktabat Lobnan Nasheroon. 1998. Arabic.
Jihami J. Mowsoat Mostalahat Al-Kindi wa Al-Farabi. Beyroot, Maktabat Lobnan Nasheroon. 2002. Arabic.
Kindi Y. Rasa'il al-Kandi al-Falsafiyah, Mohaghegh Muhammad Abd al-Hadi Aburideh, Misr, Dar al-Fikr al-Arabi. 1950. Arabic.
Plotinus. Uthulujiyya Plotinus end al-Arab, Mohaghegh Abd al-Rahman Badawi. Ed.3. Qom, Bidar Publications. 1992. Arabic.
Plotinus. Uthulujiyya. translated and explained by Hasan Malekshahi. Tehran, Soroush. 1999. Persian.
RezaNezhad G. Moshad Al-Olohiyah. j1. Qom, Ayat e Ishraq. 2008. Persian.
Sadr al-Din Shirazi M. translation and interpretation of al-Shawahed al-Rubabiyyah. Javad Mosleh. Tehran. Soroush Publications. 2004. Persian.
Sadr al-Din Shirazi M. Sharh e Osoul e Al-Kafi. J2, Tehran. Institute of Cultural Studies and Research. 1987. Arabic.
Sabzevari, H. Sharh al-Manzoomeh (Taliqat Hasanzadeh). 5 volumes. Tehran, Nab Publishing. 1990. Arabic.
Shirvani A. Description of the Philosophical Terms of Badaya Al-Hikmah and Nahayah Al-Hikmah. Qom, Islamic Propaganda Office of Qom Seminary. 1998. Persian.
Zenozi, A. B. Anwar Jaliyah in Discovering the Secrets of Alawite Truth. Tehran, Amir Kabir. 1992. Persian.