میزان اثرپذیری کلام فلسفی خواجه از حکمت سینوی در مباحثِ «واجب تعالی » و «هستی شناسی»

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دوره دکتری فلسفه و کلام اسلامی، دانشگاه پیام نور مرکز تهران جنوب

2 گروه تاریخ تمدن و ادیان- دانشکده ادبیات- دانشگاه پیام نور

3 دانشیار گروه فلسفه و کلام اسلامی- دانشکده ادبیات- دانشگاه پیام نور

4 دانشیار گروه فلسفه و کلام اسلامی- دانشکده ادبیات- دانشگاه پیام نور - مرکز تهران جنوب

10.22061/orj.2023.1858

چکیده

در سراسر اندیشه­های کلامی خواجه نصیر الدین طوسی، فیلسوف و متکلم امامیه، تأثیر حکمت سینوی مشهود است. او روش فلسفی را با تأسی از همان حکمت در کلام امامیه معمول و متداول کرد. این روش امروزه همچنان مورد استفاده متکلمان شیعی بعد از او قرار گرفته است. در این مقاله میزان اثرپذیری محقق طوسی از ابن سینا در دو مسألۀ «براهین اثبات وجود خداوند و یگانگی او» و «هستی شناسی» بررسی و تحلیل شده است. این مقاله دو بخش عمده دارد؛ بخش نخست به موارد اثرپذیری کلام خواجه از حکمت سینوی و بخش دوم، به موارد استقلال دیدگاه او از شیخ الرئیس در دو مسألة یاد شده، با استفاده از مهم­ترین آثار کلامی و فلسفی ایشان، اختصاص یافته است. این پژوهش مؤید آن است که محقق طوسی، ضمن پایبندی به عقلانیت محض در ارائه عقاید امامیه، در تدوین و ساختار آثار کلامی خود نیز روش فلسفی ابن سینا را به­کار گرفته و از برخی براهین او در مبحث «اثبات وجود خداوند و یگانگی او» و بخشی از «مبانی هستی شناختی» دیدگاه وی سود برده است. این در حالی است که از به­کارگیری دیگر دیدگاه­های شیخ الرئیس در این موضوعات، که استدلال آن از استحکام لازم برخوردار نیست، پرهیز کرده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Effectiveness of Khwadjah Nasir's Philosophical Theology from Avicenna's Wisdom in “The Exalted Self- Existence” and “Ontology”

نویسندگان [English]

  • Khosroo Mohseninasab 1
  • Mohammad reza Moradi 2
  • Reza Rasouli sharabiani 3
  • Alireza Parsa 4
1 Ph.D Student, Payame Noor University Southern Tehran Branch
2 Department of History of Civilization and Religions - Faculty of Literature - P N University- Iran
3 Associated Professor, Payame Noor University Qazvin Branch
4 Associated Professor, Payame Noor University Southern Tehran Branch
چکیده [English]

Throughout the theological thoughts of Khwadjah Nasir al-Din al-Tusi, the influence of Avicenna’s wisdom is evident. Adapting the philosophical method he made it  common in Imamiyyah theology. In this article, Avicenna'sinfluence on KhwadjahTusi in two issues of "ontology" and "proofs of the existence of God and His oneness" has been studied and analyzed. The article is divided into two main sections. The first part is devoted to the cases of the influence of Avicenna's wisdom on Khwadjah’s theology and the second part is devoted to the cases of the independence of his view from Avicennain the two mentioned issues, using their most important theological and philosophical works. This research confirms that Khwadjah, while adhering to pure rationality in presenting Imami beliefs, has also used Ibn Avicenna's philosophical method in compiling and structuring his theological worksand some of his arguments on the subject of "proving the existence of God and His oneness" And part of the "ontological foundations" of his view has benefited.However, he has avoided using other views of Avicennaon these issues, whose argument is not strong enough.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Avicenna
  • Avicenna'swisdom
  • KhwadjahNasir
  • Khwadjah’s Philosophical Theology
  • Ontology
  • The Doctrine of Unity

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار