نظریۀ «تقلید از خدا» در معرفت شناسی ابن عربی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

نخستین گام در معرفت شناسی عرفانی، نقاّدی عقل است و هیچ عارفی نیست که در عرصۀ عرفان نظری، پیش از نقد عقل و قوای ادراکی انسان، بتواند سخن از معرفت فراعقلی، و تفکّر عرفانی بگوید. ابن عربی به عنوان مؤسس عرفان نظری نیز در طرح معرفت شناسی خود، نخست به نقد عقل فلسفی و تفکّر منطقی پرداخته و نشان داده است که اگر شناخت آدمی صرفاً متکی به قوای ادراکی او، و مبتنی بر روش تفکر فلسفی باشد، حاصلی جز شناخت غیرذاتی، که شناختی تقلیدی است ندارد و درستی چنین شناختی کاملاً اتّفاقی است و هیچ تضمینی ندارد. اکنون ما می توانیم با «تقلید از خدا» به شناختی ذاتی و معرفتی درست هم دربارۀ خدا و هم در اشیا و امور دست یابیم.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The theory of “imitating God” in Ibn Arabi`s epistemology

نویسنده [English]

  • Nasrollah Hekmat
Shahid Beheshti University
چکیده [English]

The first step in mystical epistemology is known as criticizing reason. There cannot, therefore, be found any mystic being able to speak of mystical thought. Ibn Arabi as the founder of theoretical mysticism in his system of epistemology has first sought to criticize philosophical reasoning and shown that pure perceptual knowledge is but a non essential concept, an imitative mode of knowledge. In this way the product is not of any certainty and, therefore, cannot be reliable. For him, one may arrive at essential and true knowledge on God and creatures with imitating God.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Reason
  • critique of reason
  • imitative knowledge
  • essential knowledge
  • imitating God

مراجع

  1. ابن ترکه، صائن الدین على، (1378)، شرح فصوص الحکم، قم، انتشارات بیدار.
  2. ابن عربی، محیی الدین، (1420)، الفتوحات المکیّه، (9ج) به تحقیق احمد شمس الدین، دارالکتب العلمّیه، بیروت.
  3. ابن عربی، محیی الدین، (1370الف)، فصوص الحکم، ابن عربی، چاپ ابوالعلا عفیفی، تهران، دانشگاه الزهرا.
  4. ابن عربی، محیی الدین، (1370ب)، نقش الفصوص، محى الدین ابن عربى، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامى.
    1. جندى، مؤید الدین، (1361)، شرح فصوص‏الحکم، چاپ سید جلال الدین آشتیانی، مشهد، انتشارات دانشگاه.
  5. حکمت، نصرالله، (1385)، متافیزیک خیال و گلشن راز شبستری، تهران، فرهنگستان هنر.
  6. دکارت، رنه (1390)، قواعد هدایت ذهن در: فلسفة دکارت، به اهتمام منوچهر صانعی دره بیدی، تهران، انتشارات بین المللی الهدی.
  7. شبستری، شیخ محمود، (1380)، گلشن راز، به تصحیح دکتر پرویز عباسی داکانی، تهران، الهام.
  8. قیصرى، محمد داوود، (1375)، شرح فصوص الحکم، تهران، شرکت انتشارات علمى و فرهنگى.

Kant (1881), Critique of Pure Reason, Translated by I. M. D Meikeljohn

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار