بررسی تطبیقی مواجهه ملاصدرا و پلانتینگا با مسأله شرور

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیأت علمی دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی

2 دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی

چکیده

ملاصدرا به عنوان یکی از حکمیان متأله در سنت فلسفة اسلامی و پلانتینگا به عنوان فیلسوف خداباور در ساحت تفکر فلسفه غربی، هر کدام با مبانی و تئوری­های خاصی به تحقیق و تدقیق ژرف دربارة مسأله بسیار مهم شرور پرداخته­اند. ملاصدرا با استفاده از مبانی اصالت و خیر بودن وجود، عالم، قادر و حکیم بودن خدا و احسن بودن نظام هستی و راه­حل­های عدمی بودن شر و تبیین شر ادراکی و مجعول بودن شرور و غلبة خیرات بر شرور و طرد نگرش اومانیستی در مسأله شر، مشکل شرور را حل می­کند. پلانتینگا بر اساس معرفت­شناسی اصلاح شده و برخی مبانی الهیاتی و انسان­شناسی مسیحی و با استفاده از توصیف جهان ممکن مورد نظر و نسبت میان اختیار انسان و قدرت مطلق خداوند، اثبات می­کند که مسألة منطقی شر با وجود خدا تناقض ندارد. و هم­چنین پلانتینگا بر این نکته توافق دارد که قدرت خداوند شامل فرض جی ­ال ­مکی نمی­شود، این دو متفکر در اصل اعتقاد به خدا، عالم، قادر و خیر بودن خدا و مرید آفریدن انسان مشابهت، اما در نوع مواجهه و تفسیر ذاتی و ناظر بودن پاسخ به شرور اخلاقی یا طبیعی و دفاع از عدل الهی و احسن بودن نظام هستی و غلبه نگاه منطقی با یکدیگر تفاوت دارند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A comparative study on Sadra and Planinga`s meeting with evils

نویسندگان [English]

  • Einollah Khademi 1
  • Kobra Abbasi Kia 2
1 shahid rajaee teacher training university
2 shahid rajaee teacher training university
چکیده [English]

Molla Sadra and Plantinga, the former from Islamic philosophy tradition and the latter from the western tradition, each has studied the important problem of evils on his own principles and views. Relying on principality and goodness of existence, God`s attributes of omnipotence, omniscience and wisdom and the world order`s state of being the best, evil`s state of being non-existential, explaining cognitive evil, non-truthfulness of evils, superiority of goodness over evil and rejecting humanistic tendency in the field, Sadra has solved the problem. However, centering on reformed epistemology, some Christian theological and humanistic principles, describing the possible world and the relationship between human will and Divine Omnipotence, Plantinga has proved that reasonable problem of evil never contradicts the existence of God. Moreover, Plantinga has agreed that Divine omnipotence does  not include J. L. Mackie; the two scholars think the same with belief in God, His being omnipotent, omniscient and goodness, though they differs in such fields as facing the problem, essential commenting and designation of the answer in the fields of ethics, nature and in defending Divine Justice, bestness of the world of existence and superiority of logical view.

کلیدواژه‌ها [English]

  • good and evil
  • the best created world
  • Molla Sadra
  • Plantinga

مراجع

1. ابن ابی­الحدید، (1378)، شرح نهج البلاغه، محمد ابوالفضل ابراهیم (محقق)، ج5، تهران، انتشار اسماعلیان، افست از چاپ بیروت.
2. پلانتینگا، الوین، (1376)، فلسفة دین (خدا، اختیار، شر)، محمد سعیدی­مهر (مترجم)، قم، مؤسسه فرهنگی طه.
3. پلانتینگا، الوین و دیگران، (1384)، کلام فلسفی (مجموعه مقالات)، احمد نراقی و ابراهیم سلطانی (مترجم)، چاپ دوم، تهران، موسسه فرهنگی صراط.
4. پترسون، مایکل و دیگران، (1376)، عقل و اعتقاد دینی، ابراهیم سلطانی و احمد نراقی (مترجم)، تهران،  انتشارات طرح نو.
5. جوادی آملی، عبدالله، (1375)، رحیق مختوم، ج1، ج2، قم، نشر اسراء.
6. سیدبن طاوس،1414، المهلوف، فارس تبریزیان(تحقیق)، قم، دارالاسوه.
7. شیرازی، قطب الدین، (1380) شرح حکمه­الاشراق، عبداله نورانی (اهتمام)، تهران، مؤسسه مطالعات اسلامی دانشگاه تهران.
8. شیرازی،صدرالدین محمد، (1360)، الشواهد الربوبیه، سبزواری(تعلیقات)، چاپ دوم، بیروت، مؤسسه تاریخ عربی.
9. شیرازی، صدرالدین محمد،(1379)، اسفار، سبزواری، طباطبایی(تعلیقات)، قم، نشرمصطفوی.
10. شیرازی،صدرالدین محمد، (1419)، مفاتیح الغیب، علی نورانی (تعلیقات)، ج1، بیروت، مؤسسه التاریخ العربی.
11. شیرازی،صدرالدین محمد، (1981)، الحکمه المتعالیه فی اسفار العقلیه الاربعه، بیروت، دارحیاء التراث.               
­­­­­­­­­­­­­12. شیرازی،صدرالدین محمد، ( 1383)، شرح اصول کافی، محمد خواجوی (تصحیح)،ج1، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات  فرهنگی.
­­­­­­­­­­­­­­­13. شیرازی، صدر­الدین محمد، (1366)، تفسیرالقرآن الکریم ، محمد خواجوی  و حامد ناجی اصفهانی ، (تصحیح و تحقیق) ، ج6 ، قم، انتشارات بیدار.
14. شیرازی، صدر­الدین محمد، (1378)، رسائل فلسفی، حامد نا جی اصفهانی (تحقیق و تصحیح)، تهران، انتشارات حکمت.
15. شیرازی، صدر­الدین محمد، (1360)، اسرار الایات، تهران، انجمن حکمت و فلسفه،     
16. شیرازی، صدر­الدین محمد، (1422)، شرح الهدایه الاثیریه، محمد مصطفی فولادکار (تصحیح)، بیروت، موسسة التاریخ العربی.
17. شیرازی، صدر­الدین محمد، الحاشیه علی الهیات الشفاء، قم، انتشارات بیدار، (بی تا)
18. طباطبایی، فاطمه، (1380)، سخن عشق، تهران، پژوهشکده امام خمینی (قدس ره).
19. علوی عاملی، (1415)، احمد مصقل صفا در نقد کلام مسیحیت، حامد ناجی اصفهانی( مقدمه و تصحیح و تعلیقات)،قم، انتشارات امید
20. فارابی، ابونصر، (1408)، التعلیقات، جعفر آل یاسین ( تحقیق و مقدمه و پاورقی) ، بیروت، دارالمناهل.
21. قوشچی ،علاءالدین، (بی­تا)، شرح تجریدالاعتقاد، باحواشی محقق دوانی، چاپ سنگی.
22. مجلسی، محمدباقر، (1403)، بحار الانوار، چاپ دوم، ج84، بیروت، موسسه وفا.
23. مصاحب، غلامحسین، (1356)، دایرة المعارف فارسى، بی­جا.
24. میشل، توماس،(1377) کلام مسیحی، حسین توفیقی(ترجمه) قم،مرکز مطالعات و تحقیقات ادیان و مذاهب
25. آدامز، رابرت مریو، (1374)،  آیا خدا باید بهترین را بیافریند، رضا برنجکار (مترجم)، کیهان اندیشه، سال نهم، ش62.
26. جی ال مکی، (1370)، شر و قدرت مطلق، محمدرضا صالح نژاد (مترجم)، مجله کیان، ش3.
27. Frederick W. Kroon, (2004), Plantinga on God, freedom, and evil, Springer Netherlands,
28. plantinga Alvin,(1983),"Reason and Belief in God," In Faith and Rationality,eds. Alvin planting and Wolterstorff (Notre Dome: University of Notre Dome Press,P.39.
29. Plantinga, Alvin,(1974), The Nature of Necessity: Oxford: clarendon press.                 Plantinga,(2000)، Warranted Christian Belied, NewYork, Oxford University Press.
30. Macki  J.l, (1981), The Miracle of Theism, Oxford clarendon, press.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار