تحلیل و نقد مدعای آقا علی مدرس در اصالت وجود

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه اصفهان

2 دانشجوی دکتری حکمت متعالیه دانشگاه اصفهان و عضو هیئت علمی (مربی )دانشگاه آزاد اسلامی (واحد شهرکرد)

چکیده

اصالت وجود مبنای حکمت متعالیه است و ملاصدرا در جهت استحکام بخشیدن به این مبنا، براهین متعددی اقامه نموده است. عموم شارحان پس از وی، در مقام تبیین دیدگاه ایشان بوده اند. اما آقا علی مدرس یکی از برجستگان مکتب فلسفی تهران، ضمن التزام بر این مبنا، در تلاش است تا به زعم خویش بحث ناتمام ملاصدرا را تمام کند.1 او در مسألة اصالت وجود، با طرح محل نزاع اصالت وجود و اصالت ماهیت می­خواهد خلأ فلسفة ملاصدرا را پر کند. همچنین، با طرح براهین نو بر اصالت وجود به دنبال استحکام بخشی به مبنای فلسفی اوست. این مقاله ضمن طرح و تبیین دیدگاه­های آقا علی مدرس در این دو مسأله، به تحلیل و نقد آن ها می پردازد. از نتایج حاصله این پژوهش، تنقیح افزون تر و تثبیت بیشتر جایگاه اصالت وجود به عنوان مبنای مباحث وجود شناسی در حکمت متعالیه است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Analysis and Critique of Aqa Ali Mudarres' Claim on Principality of Existence

نویسندگان [English]

  • Ali Arshad Riahi 1
  • Muhammad khusravi Farsani 2
1 Esfahan University
2 Doctoral student of transcendent philosophy in Esfahan University
چکیده [English]

The principality of existence is the foundation of transcendental theosophy and Mulla Sadra has adduced many proofs to solidify this foundation. The majority of his commentators after him expounded his view, but Aqa Ali mudarres, one eminent scholar of Tehran school in philosophy, tries to complete Sadra's discussion, remaining faithful in this foundation. He wants to complete Sadra's philosophy by clearing the exact point of debate in the question of principality of existence or quiddity. Similarly he seeks to solidify the foundation of Sadra's philosophy by adducing new proofs for principality of existence. This paper expounds, analyses and criticizes the view points of Aqa Ali Mudarres on these two questions and lends more clearness and solidity to status of principality of existence as foundation of ontology in the transcendental theosophy.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Aqa Ali Mudarres
  • principality of existence
  • mentally positedness of quiddity
  • positive concept
  • essential and accidental predication
  • necessary succession
  1. ابراهیم دینانی، غلامحسین، (1378)، «اصالت وجود»، مجلة مفید، شماره 19، قم، دانشگاه مفید.
  2. آشتیانی، سید جلال الدین، (1360 )، شرح آرای فلسفی ملاصدرا، تهران، نهضت زنان مسلمان.
  3. آشتیانی، سید جلال الدین، (1376)، شرح رسالة المشاعر، چاپ اول، تهران، مؤسسه انتشارات امیرکبیر.
  4. آشتیانی، سید جلال الدین، (1376)، هستی از نظر فلسفه وعرفان، چاپ سوم، قم،  مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی.
  5. جوادی آملی، عبدالله، (1375)، رحیق محتوم، ج 1، قم، مرکز نشر اسرا.
  6. حائری مازندرانی، محمد صالح، (1362)، حکمت بوعلی، ج 1، با تصحیح و اهتمام حسن فضائلی (شیوا)، تهران، انتشارات حسین علمی و نشر محمد.
  7. حائری یزدی، مهدی (1361)، کاوش های عقل نظری، تهران، مؤسسه  انتشارات امیرکبیر.
  8. سبزواری، محمد هادی، (1369)، شرح منظومه حکمت، به اهتمام مهدی محقق و وثوشی هیکو ایزوتسو، تهران، دانشگاه تهران .
  9. سهروردی، شهاب الدین یحیی، (1372)، مجموعه مصنفات شیخ اشراق، جلد2، به تصحیح و مقدمة هنری کربن، چاپ دوم، تهران، مؤسسة مطالعات و تحقیقات فرهنگی (پژوهشگاه).

10. شیرازی، صدرالدین، (1981م)، الحکمة المتعالیة فی الاسفارالعقلیة الاربعه، بیروت، داراحیاء التراث العربی.

11. شیرازی، صدرالدین، (1363)، کتاب المشاعر، به اهتمام هانری کربن، تهران، کتابخانه طهوری.

12. طباطبایی، محمد حسین، (1362)، نهایة الحکمة، قم، مؤسسه النشر الاسلامی لجامة المدرسین.

13. مدرس زنوری، آقاعلی، (1378)، مجموعه مصنفات حکیم مؤسس، تصحیح وتنظیم محسن کدیور، تهران، انتشارات اطلاعات.

14. مدرس زنوری، آقاعلی، (1368)، بدایع الحکم، تصحیح و مقدمه احمد واعظی، تهران، مؤسسه علامه طباطبایی.

15. مصباح یزدی، محمد تقی، (1360)، آموزش فلسفه، ج 1، قم، سازمان تبلیغات اسلامی.

  1. 16.  مطهری، مرتضی، (1404 )، شرح مبسوط منظومه، ج 1، چاپ اول، تهران، انتشارات حکمت.

17. میرداماد، (1381)، مصنفات، تهران، انجمن اثار و مفاخر فرهنگی.

18. نایب الصدرشیرازی، معصوم علی، (1345)، طریق الحقایق، به تصحیح محمد جعفر محجوب، تهران، کتاب فروشی باران.

19. نصر، سید حسین، (1371)، سه حکیم مسلمان، ترجمة احمد آرام، تهران، شرکت سهامی کتاب های جیبی.

20. یثربی، سید یحیی، (1389)، حکمت متعالیه (بررسی ونقد)، تهران، امیرکبیر.