زیبایی و شأن وجودی آن نزد سهروردی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

دانشگاه یاسوج

چکیده

سهروردی برای حُسن که معادل زیبایی است، شأنی وجودی، یعنی مکانتی در نظام جهان شناسی خویش در نظر می­­گیرد. این موضع او می­تواند مدخلی برای ورود به مباحث زیبایی شناسی گردد. نوشتاری که در پی می­آید، جستجویی است برای یافتن معنای زیبایی و ویژگی­های آن، چنان که از سخنان سهروردی می­توان استفاده کرد. در این راه ابتدا مفهوم زیبایی و سپس شأن وجودی حسن و عشق مورد تدقیق قرار می­گیرد که از این تأمل خصایص عینیت، تشکیک و همبستگی با معرفت به دست می­آید. این ویژگی­ها می­تواند مفهومی به نام هنر اشراقی را پدید آورد که نتیجة پیوند روح هنرمند با عوالم بالاتر و عشق و شوق او به مبدأ اعلی است و دستاوردهای آن روگرفت و تقلید جهان برین است. چنین هنری که زاییدة عشق هنرمند به حسن و زیبایی است، والاترین هنرمندان را عاشقان خیر اعلی معرفی می­کند و نفس هنرمند و مخاطبش را از رکود باز می­دارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Suhrawardi on Beauty and Its Existential Part

نویسندگان [English]

  • Fatemeh Shafiea
  • Alireza Fazeli
Yasuj University
چکیده [English]

Suhrawardi believes in an existential part for beauty, taken as goodness, in his cosmological system. This view may be regarded as an introduction for his aesthetics. This paper includes a study for finding the meaning of beauty and its properties based upon Suhrawardi`s teachings. For the purpose, at first, the meaning of beauty and, then, existential place of good and love have been brought into consideration and thereof objectivity, gradation and correlation with knowledge have been proved as the properties of beauty. The properties may lead to an illuminative art caused by the link of artist`s spirit to higher worlds, his deep tendency and desire. Such an art`s fruits may be considered copies and examples of the highest world.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Suhrawardi
  • Beauty
  • Love
  • wisdom and knowledge
  • illuminative art
[1] آوینی، سید مرتضی، (1381)، رستاخیز جان، ویراستار حبیب­الله حبیبی، چاپ دوم، تهران، نشر ساقی.
[2] اعوانی، غلامرضا، (1375)، «مبادی مابعدالطبیعه هنر»، حکمت و هنر معنوی: مجموعه مقالات، چاپ اول، تهران، گروس، ص326-317.     
[3] ابراهیمی دینانی، غلامحسین، (1388)، شعاع اندیشه و شهود در فلسفه سهروردی، چاپ هشتم، تهران، حکمت.
[4] اکبری، فتحعلی، (1387)، درآمدی بر فلسفه اشراق، آبادان، پرسش.
[5] آیت­اللهی، حمیدرضا، (1384)، با همکاری حسن کلباسی اشتری، مقالات همایش دویست سال پس از کانت:تأملی در مبادی و مبانی فلسفه هنر در عصر روشنگری، چاپ اول (آبان و آذر)، تهران، دانشگاه علامه طباطبایی.
[6] بابایی، علی، (1386)، زیبایی­شناسی در مکتب صدرا: پریچهره حکمت، تهران، انتشارات مولی.
[7] بینای مطلق، محمود، (1385)، نگاهی به زندگی و آثار حکیم نظامی گنجوی، نظم و راز: مجموعه مقالات و گفتگوهایی در موضوع حکمت الهی و هنر مقدس،  به اهتمام حسن آذر­کار، تهران، آگاهان ایده: هرمس، ص127–103.
[8] بورکهارت، تیتوس، (1369)، هنر مقدس، ترجمه جلال ستاری، تهران، سروش (انتشارات صدا و سیما).
[9] بورکهارت، تیتوس، (1386)،مبانی هنر اسلامی، ترجمه و تدوین امیر نصری، تهران، حقیقت.
[10] حکمت، نصرالله، (1389)، حکمت و هنر و زیبایی در عرفان ابن عربی (عشق، زیبایی و حیرت)، تهران، مؤسسه تألیف و ترجمه و نشر آثار هنری (متین).
[11] جعفری، محمد تقی، (1361)،هنر و زیبایی در اسلام، تهران، دفتر نشر فرهنگ و ارشاد اسلامی.
[12] رحمتی، انشاء الله، (1388)، نفوس فلکی در جهان شناخت سینایی و همانندی آن با نفوس بشری، پژوهش­های فلسفی-کلامی، سال یازدهم شماره 2 (پیاپی42)، صص5-34.
[13] سهروردی، شهاب­الدین یحیی­بن­حبش، (1373)، مجموعه مصنفات، جلد سوم، به تصحیح و تحشیه و مقدمه سید حسین نصر، با مقدمه و تحلیل فرانسوی هانری کربن، چاپ دوم، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
[14] سهروردی، شهاب­الدین یحیی­بن­حبش، (1373)، مجموعه مصنفات، جلد دوم، تصحیح و مقدمه هانری کربن، چاپ دوم، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
[15] سهروردی، شهاب­الدین یحیی­بن­حبش، (1375)، مجموعه مصنفات، جلد دوم، تصحیح هانری کربن سیدحسین نصر نجفقلی حبیبی، چاپ دوم، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
[16] سهروردی، شهاب­الدین یحیی­بن­حبش، (1377)، حکمة ­الاشراق، ترجمه و شرح سید جعفر سجادی، تهران، دانشگاه تهران.
[17] شوشتری، نورالله­بن شریف­الدین، (1314)،  احقاق الحق و ازهاق الباطل، قم، آیة­الله المرعشی العام.
[18] شهرزوری، شمس­الدین محمدبن­محمود، (1365)، نزهه الارواح و روضه الافراح (تاریخ الحکما)، ترجمه مقصود علی تبریزی، با دیباچه­ای درباره تاریخ­نگاری فلسفه، به کوشش محمد تقی دانش پژوه و محمد سرور مولایی، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی.
[19] صدرالدین شیرازی، محمدبن ابراهیم، (1340ش)، رسالة سه اصل یا رساله­های فارسی صدرا، تصحیح سیدحسین نصر، تهران، دانشکده علوم معقول و منقول.
[20] غزالی، ابی حامد محمدبن­محمدبن­محمد، (1361)، کیمیای سعادت: نمونه کم­ ­نظیر نثر و شیوة نگارش اخلاق در سدة پنجم هجری، ج.1، تصحیح احمد آرام، تهران، کتابخانه مرکزی.
[21] کوماراسوآمی، آناندا، (1384)،فلسفة هنر مسیحی و شرقی، ترجمه امیرحسین ذکرگو، تهران، فرهنگستان هنر.
[22] کمالی­زاده، طاهره، (1389)، مبانی حکمی هنر و زیبایی از دیدگاه شهاب­الدین سهروردی، تهران، مؤسسه تألیف و ترجمه و نشر آثار هنری متن.
[23] نصر، حسین، (1386)، عالم خیال و مفهوم فضا در مینیاتور ایرانی، جاودان خرد: مجموعه مقالات حسین نصر، زیر نظر و به اهتمام حسن حسینی، جلد 1، تهران، مهر نیوشا، ص192- 179.
[24] نقی­زاده، محمد، (1384)، مبانی هنر دینی در فرهنگ اسلامی، جلد اول (مبانی و نظام فکری)، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی.