نگاه وجودی ملاصدرا به علم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

ملاصدرا با نوع نگاه به هستی مطلق و هستی انسان و نوع نسبت این دو با یکدیگر نگرشی نوین و متفاوت با نظریة فلاسفة ارسطویی- اسلامی در باب علم عرضه می­دارد. این پژوهش به نحوة تکوین وجود انسان یا نفس و نسبت آن با معلوم می­پردازد و با تکیه بر مبانی ابداعی ملاصدرا در این رابطه، مدعی است که نفس انسانی اگرچه به عنوان مدرک کلیات، در همۀ انسان­ها مشترک است و تحت نوع واحد قرار می­گیرد، اما به تدریج و با توجه به نحوة عملکرد ذهن و فعالیت آن، از نفوس دیگر متشخص و متمایز می­گردد؛ و حتی در هر لحظه ادراکاتش برای خود او هم با لحظه قبل، متفاوت و متمایز است؛ به نحوی که در این تحول، وحدت و ثبات و تشخص نفس محفوظ است.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Molla Sadra`s Existential View on Knowledge

نویسندگان [English]

  • Mohammad Kazem Elmi Sula
  • Tuba L`al Sahebi
Ferdowsi in Univesrsity of Mashhad
چکیده [English]

With regard to his special consideration on absolute existence, human existence and the relation between them, Molla Sadra has given a new idea on knowledge different than Muslim Aristotelian philosophers. As is explained in the paper, with regard to Sadra`s view on creational structure of human being and its relation with the knowledgeable and considering his new principles in the field, though it is generally believed that human soul as perceiving generals is common in all human beings and is put under one species, it gradually distinguishes from others by the help of the manner in which human mind acts. It should be stated that changing of knowledge is to such an extent that one cannot find the same kind and degree of knowledge even in two instances; yet, such dynamic state of human perception does not break the unity, stability and individuality of human soul.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Knowledge
  • Soul
  • changing
  • gradations of existence
  • unity of the knowing and the known

مراجع

[1] آشتیانی، جلال الدین، (1378)، شرح حال و آرای فلسفی ملاصدرا، قم، دفتر تبلیغات اسلامی.
[2] ابن­سینا، (1382)، الهیات شفا، شرح و تعلیقه صدرالمتألهین، ج اول، تصحیح، تعلیق و مقدمه نجفقلی حبیبی، با اشراف سید محمد خامنه­ای، بنیاد حکمت اسلامی صدرا.
[3] ابن­سینا، (1364)، ا لنجاة من الغرق فی بحر الضلالات، دانشگاه تهران.
[4] ابن­سینا، (1404)، «الشفا» الطبیعیات، به تحقیق محمود قاسم، دارالکتاب العربی للطباعه والنشر.
[5] بهائی لاهیجی، (1372)، رساله نوریه در عالم مثال، با مقدمه، تعلیقات وتصحیح جلال الدین آشتیانی، تهران، دفتر مطالعات دینی.
[6] جوادی آملی، عبدالله، (1382)، رحیق مختوم، بخش چهارم از جلد اول، قم، اسراء.
[7] حائری یزدی، مهدی، (1385)،  فلسفه تحلیلی و نظریه شناخت در فلسفه اسلامی، تألیف عبدالله نصری، نشر علم.
[8] حائری یزدی، مهدی، (1360)،  کاوش­های عقل نظری، شرکت سهامی انتشار.
[9] حسن­زاده آملی، حسن، (1375)، دروس اتحاد عاقل به معقول، قم، قیام.
[10] رفیعی قزوینی، ابوالحسن، (1361)، اتحاد عاقل به معقول با مقدمه و تعلیقات حسن حسن­زاده آملی، مرکز انتشارات علمی و فرهنگی.
[11] زندیه، مهدی، (1390)، حرکت جوهری و ثبات معرفت، بوستان کتاب.
[12] صدرالدین، محمدبن­ابراهیم (صدرالمتألهین)، (1990)،  الحکمة المتعالیة فی الاسفار العقلیة الاربعة، بیروت، دارالاحیارالتراث العربی.
[13] صدرالدین، محمدبن­ابراهیم (صدرالمتألهین)، (1382)، الشواهد الربوبیه فی مناهج السلوکیه، تصحیح و تعلیق جلال­الدین آشتیانی، قم، بوستان کتاب.
[14] صدرالدین، محمدبن­ابراهیم (صدرالمتألهین)، (1420)، العرشیه،  بیروت، موسسه التاریخ العربی.
[15] صدرالدین، محمد بن ابراهیم (صدرالمتألهین)، (1387)، رساله اتحاد عاقل و معقول، ترجمه علی بابایی، مولی.
[16] صدرالدین، محمد بن ابراهیم (صدرالمتألهین)، (1378)، مجموعه رسائل فلسفی، تحقیق و تصحیح حامد ناجی اصفهانی، حکمت.
[17] طباطبایی، محمد حسین، (1372)، اصول فلسفه و روش رئالیسم، با مقدمه و پاورقی مرتضی مطهری، ج1، صدرا.
[18] فیاض صابری، عزیزالله، (1380)، علم و عالم و معلوم، مشهد، عروج اندیشه.
[19] مطهری، مرتضی، (1366)، شرح مبسوط منظومه، ج2، حکمت.
[20] مطهری، مرتضی، (1378)، شرح مختصر منظومه، صدرا.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار